بررسي تاثير برخي خصوصيات خاك بر استقرار گونه گز در سدهاي باطله كارخانه فرآوري سنگ آهن در بافق

Effect of some soil properties on establishment of Tamarix ramossisima in waste dams of Processing factory in Iran Central Iron Ore company of Bafgh

كشف روابط بين پوشش گياهي و خاك از موارد مهم تعيين محل هاي مناسب براي احيا و مديريت منابع و بوم سازگان ها مي باشد. به منظور آگاهي از تاثير برخي خصوصيات خاك بر پراكنش گونه گز مستقر شده در سدهاي پر شده از باطله هاي كارخانه فرآوري سنگ آهن در بافق، اطلاعات تاج پوشش و تراكم گياهان در سه سد پر شده از باطله پس از پايان آبگيري برداشت شد. پس از حفر 12 پروفيل (هر سد 4 پروفيل) به صورت كاملاً تصادفي، پارامترهاي توزيع دانه بندي خاك (درصد رس، سيلت و شن)، درصد ماده آلي، آهك، گچ، pH، EC، كلسيم، منيزيم، سديم، پتاسيم، فسفر، نيترات، نيتروژن كل و SAR در آزمايشگاه تعيين گرديد. نتايج حاصل از آزمون كروسكال- واليس نشان داد كه سه سد در عمق اول از نظر خصوصيات نيترات، منيزيم، سديم، SAR و EC و در عمق دوم از نظر آهك، منيزيم، سديم، پتاسيم، SAR و EC داراي اختلاف معني دار مي باشد. آناليز مولفه هاي اصلي روي 32 متغير نشان داد كه مولفه اصلي اول شامل EC در عمق دوم، نيترات در عمق اول و دوم، فسفر در عمق دوم، شن و سيلت در عمق دوم، رس در عمق اول، SAR در عمق دوم، گچ در عمق اول و كلسيم، سديم، منيزيم و پتاسيم در عمق دوم 6/56 درصد و مولفه اصلي دوم شامل متغيرهاي EC در عمق اول، فسفر در عمق اول،آهك در عمق دوم، كربن آلي در عمق اول ، نيتروژن كل در عمق دوم، سيلت در عمق اول، رس در عمق دوم و كلسيم، منيزيم و پتاسيم در عمق اول 3/43 درصد از تغييرات را توجيه مي كنند. نتايج اين تحقيق نشان مي-دهد وجود مقدار بيشتر كلسيم، سيلت و كربن آلي در عمق اول و نيتروژن كل و آهك در عمق دوم موجب پراكنش بيشتر گونه گز گرديده است و نيز وجود مقدار بيشتر هدايت الكتريكي، فسفر، منيزيم و پتاسيم در عمق اول و رس در عمق دوم موجب پراكنش ضعيف گونه گز در سدهاي باطله كارخانه فرآوري گرديده است.

Understanding the relationship between vegetation and soil is one of the most important parameters to determine the proper location for reclamation and management of natural resource and ecosystem. To learn about the effect of soil properties on distribution of Tamarix ramossisima established in dams filled with wastes of processing factory in Iran Central Iron Ore Company of Bafgh, the information about the vegetation cover and plant density in three dams filled with wastes were collected after fulfilling the dehydrating. After drilling 12 profiles (4 profiles per dam) accidentally, distribution of soil grain (clay, silt, and sand) namely, organic carbon, lime, gypsum, pH, EC, Ca, Mg, Na, K, P, No3, SAR, and total N were determined in the laboratory. The result of Kruskal Wallis Test demonstrated that three dams have significant differences at the first depth for No3, Mg, Na, SAR, and EC and at the second depth for lime, Mg, Na, K, SAR, and EC. Principal components analysis (PCA) on 32 variables indicated that the first axis included EC at the second depth, No3 at the first and second depths, P at the second depth, sand and silt at the second depth, clay at the first depth, SAR at the second depth, gypsum at the first depth, Ca, Na, Mg, K at the second depth explain 56.6% of the variations and the second axis included EC at the first depth, P at the first depth, lime at the second depth, organic carbon at the first depth, total N at the second depth, silt at the first depth, clay at the second depth, and Ca, Mg, and K at the first depth explain 43.3% of the variations. The results show that more availability of calcium, silt, and organic carbon at the first depth and total N, lime at the second depth caused more establishment of Tamarix ramossisima. In addition, more availability of EC, P, Mg, and K at the first depth and clay at the second depth caused poor establishment of Tamarix ramossisima in waste dam of production plants.