اثربخشي درمان ذهن آگاهي بر ارتقا كيفيت زندگي سو مصرف‌كنندگان مواد مخدر (ترياك): بهبود سلامت جسماني و روانشناختي

Effectiveness of Mindfulness Treatment on Quality of Life in Opium Abusers: Promotion of the Mental and Physical Health

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي درمان ذهن آگاهي بر ارتقا كيفيت زندگي سو مصرف كنندگان مواد مخدر در ابعاد سلامت جسماني و روانشناختي اجرا شده است. روش: تعداد 60 نفر از سو مصرف كنندگان مواد مخدر به صورت تصادفي ساده از كلينيك انديشه رهايي انتخاب و در دو گروه كنترل و آزمايش قرار گرفتند. با استفاده از يك طرح آزمايشي پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه كنترل، گروه آزمايش طي 8 جلسه تحت آموزش ذهن‌آگاهي مبتني بر كاهش استرس قرار گرفتند، در حالي كه در اين مدت گروه كنترل مداخله‌اي را دريافت نكردند. هر دو گروه در پيش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از مقياس كيفيت زندگي (sf-36) در خرده مقياس‌هاي عملكرد جسمي، ايفاي نقش جسمي، درد بدني، سلامت عمومي، سرزندگي، عملكرد اجتماعي، ايفاي نقش هيجاني و بهزيستي عاطفي مورد ارزيابي قرار گرفتند و نتايج با استفاده از آزمون تحليل كواريانس چند متغيره تحليل شد. يافته‌ها: نتايج آزمون تحليل كواريانس نشان داد كه بين دو گروه در پيش آزمون تفاوت معني‌دار وجود نداشت، اما آموزش ذهن‌آگاهي در گروه آزمايش، نمرات مقياس‌ هاي سلامت جسماني و روانشناختي را به طور معني‌داري افزايش داده است. نتيجه‌گيري: برنامه آموزش گروه درماني مبتني بر ذهن آگاهي مي‌تواند جز برنامه‌هاي مداخلاتي در جمعيت سو مصرف كنندگان مواد مخدر قرار گيرد و كيفيت زندگي آنها ارتقا دهد.

Objective: The effectiveness of mindfulness on quality of life, especially improvement in the psychological and physical health of opium abusers was evaluated. Method: The sixty opium abuser cases were randomly selected from the Andishe Rahaee clinic and assigned into control and experimental groups with pretest and posttest design method. The experimental group under take 8 sessions Mindfulness-Based Stress Reduction, while the control group received no intervention. The assessment of the Quality of Life Scale (sf-36) was done in pre-test and post-test on the physical functioning, physical role, bodily pain, general health, vitality, social functioning, role emotional and emotional well-being subscales and data were analyzed by MANCOVA. Results: The MANCOVA showed that experimental and control group was paired in pretest point, and Mindfulness training increased the psychological and physical health scores significantly in the experimental group. Conclusion: Mindfulness-Based Treatment Program could be as selective intervention program in addicts’ population to improving quality of life.