بررسي و مقايسه توان اكولوژيكي و كاربري هاي فعلي در اراضي جنوب اروميه بر اساس اصول آمايش سرزمين

Located in South of Urmia Based on Land Use Planning Principles Study and Comparison of Ecological Potential and Current Uses in Lands

كشاورزي بعنوان يكي از مهمترين بخش هاي اقتصادي كشور، نقش مهمي در رسيدن به توسعه پايدار ايفا مي كند كه مستلزم استفاده از اصول و روشهاي علمي و شناخت قابليت هاي محيطي مي باشد. در اين مطالعه، ارزيابي توان اكولوژيكي حدود 80000 هكتار از اراضي جنوب شهرستان اروميه براي كاربري هاي كشاورزي بر اساس اصول آمايش سرزمين و با روش مخدوم در محيط GIS انجام گرديد. براي اين كار، نقشه پارامترهاي اكولوژيكي تاثير گذار با كاربرد داده هاي موجود برداشت زميني و داده هاي ماهواره اي در محيط GIS تهيه و بر اساس مدل مخدوم طبقه بندي شدند. تجزيه و تحليل داده ها براي تهيه نقشه واحدهاي همگن طبق مدل مخدوم انجام و مدلي ويژه تهيه گرديد. نقشه كاربري فعلي منطقه با كاربرد داده هاي IRS-P6، نقاط كنترل زميني و روش تفسير بصري با كمك طبقه بندي نظارت نشده تهيه گرديد. سپس نقشه توان اكولوژيكي و كاربري فعلي با يكديگر مقايسه گرديدند. نتايج نشان داد كه در نقشه كاربري فعلي، حدود 31 درصد به كاربري فارياب، 24 درصد كاربري ديم، 6 درصد خاك لخت، 2 درصد مسكوني، 36 درصد مرتع و 1 درصد شوره زار اختصاص داده شده است. در صورتي كه در نقشه توان اكولوژيكي، حدود 13 درصد به طبقه تناسب 2 و 15 درصد به طبقه تناسب 3 براي فارياب و ساير كاربري هاي كشاورزي و 3 درصد به طبقه تناسب 5 (طبقه تناسب 2 براي ديم كاري و باغباني ديم و طبقه تناسب 5 براي ساير كاربري هاي كشاورزي) اختصاص يافت. به طور كلي نتايج نشان مي دهد كه از 55 درصد سطح كاربري هاي كشاورزي در نقشه كاربري فعلي حدود 24 درصد آن با سطوح مناسب براي كاربري هاي كشاورزي در نقشه توان اكولوژيكي هم خواني ندارد.

Agriculture as an important economic section in Iran plays an important role in achieving sustainable development. This requires use of scientific techniques and identifying environmental potentialities of each area. In this study, to assess ecological potential in about 80000 ha of the lands located in south Urmia for agriculture based on the principles of land use planning, Makhdoom model within geographical information system was used. First, effective ecological parameters were selected and the map of parameters were created using existing maps, field work and IRS-P6 satellite data in GIS environment. Also, the maps were classified according to the model. Then a special model was created for the study area. On the other hand, The current land use map of study area was prepared using visual interpretation of IRS-P6 data with the aid of ground control points and an unsupervised classification. The ecological capability and current land use map were compared with each other. The current land use map showed that whole area be included about 31% irrigated farming, 24% dry farming, 6% bare soil, 2% residential, 36% range and 1% salt marsh. While, according to the ecological capability map, only 13%, 15 % and 3% of whole area assigned to 2, 3 and 5 classes respectively. In general, the results show that in 24% of study area, suitable areas for agriculture according to the ecological capability map were different with agriculture areas within land use map.