ارايه روشي ابتكاري بر پايه الگوريتم ژنتيك براي بهينه‌سازي تخصيص مصدومان زلزله به مراكز درماني

Development of a Heuristic Method Based on Genetic Algorithm for Optimizing Allocation of Earthquake Injured to Medical Centers

در زمينه مسايل تخصيص خدمات و مراكز خدماتي با ظرفيت مشخصي براي متقاضيان، مطالعات كمي صورت گرفته است و اكثر راه‌حل‌هاي ارايه‌شده براي اين نوع مسايل، محاسباتي پيچيده دارند. براي حل اين مشكل، روش‌هاي ابتكاري متناسب با شرايط مسيله شكل گرفته‌اند. همچنين در بيشتر كاربردها و مسايل تخصيص، بخش مهمي از اطلاعات و تحليل‌ها جنبه مكاني دارد، ولي پژوهشگران تحقيق در عمليات و مديريت كه در اين زمينه مطالعه بيشتري دارند، معمولاً به اين موضوع كمتر توجه كرده‌اند. تخصيص مصدومان زلزله به مراكز درماني را مي‌توان در مسايل تخصيص‌هاي ظرفيت‌دار طبقه‌بندي كرد كه اهميت زيادي در مديريت بحران زلزله دارند. از اين رو، تكوين روشي مناسب براي بهينه‌سازي تخصيص مصدومان به مراكز درماني اثر مهمي در كاهش زمان امداد‌رساني و درنتيجه، كاهش صدمات جاني دارد. در اين مقاله، ارايه روشي ابتكاري بر پايه الگوريتم ژنتيك براي بهينه‌سازي عمليات تخصيص مصدومان زلزله به مراكز درماني، با استفاده از قابليت‌هاي سامانه اطلاعات مكاني (GIS) توضيح داده مي‌شود. به‌منظور بررسي كارايي الگوريتم طراحي‌شده، دو روش متفاوت براي تعداد و نحوه پراكندگي مكاني مصدومان زلزله براي منطقه مطالعه‌شده درنظر گرفته شد. مشكل ديگري كه در پياده‌سازي روش طراحي‌شده به آن توجه شده است، تاثير ميزان جمعيت اوليه الگوريتم ژنتيك در نحوه حل مسيله و زمان حل آن بود. با بررسي نتايج به‌دست آمده مي‌توان گفت ساختار طراحي‌شده توانايي لازم براي حل اين نوع مسايل را با انتخاب ميزان جمعيت اوليه مناسب دارد.

Few researches have ever been done in allocation of demand points with a certain size services required to facility centers with a limited capacity services. Most proposed solutions for these issues are so complicated; therefore, some heuristic methods have been developed to deal with this subject based on the problem’s conditions. Although in many allocation problems a major part of information and analysis is spatial, operational research and science management researchers have paid a little attention to this fact. Allocation of injuries to medical centers is one of vital tasks in earthquake disaster management. Developing and using an optimized method to allocate injuries to medical centers, definitely decreases the rescue time and could highly mitigate the number of human losses. In this paper, we created a heuristic method based on genetic algorithm and geospatial information system to optimize earthquake injuriesʹ allocation to medical centers. To assess the qualities of proposed algorithm, two different scenarios about the numbers and spatial distribution of earthquake injuries have been analyzed in the study area. The effect of initial population size parameter of genetic algorithm in solving the problem was evaluated as well. The results of this study showed that developed framework with a proper initial population size could be an appropriate solution for optimizing these types of allocation problems.