مباني وجودشناختي انسان‌شناسي صدرالمتالهين

Ontological Principles of Mulla Sadra’s Anthropology

در اين مقاله تاثير مهمترين مباني فلسفي صدرالمتالهين در مباحث انسان‌شناسي او مورد بررسي قرار گرفته است. به اين منظور شش مبناي فلسفي كه ملا‌صدرا از آنها در مباحث انسان‌شناسي بهره برده است، مطرح شده و تقريباً بيست مسيله از مباحث انسان‌شناسي با استفاده از اين شش مبنا بيان شده است. ابتدا هر يك از آن مباني به اختصار توضيح داده شده و نكات مهم درباره ‌هر يك از آنها بيان شده است. پس از آن، جايگاه و كاربرد آنها در مباحث انسان‌شناسي از ديدگاه صدرالمتالهين مورد بررسي قرار گرفته و اين نتيجه بدست آمده است كه صدرالمتالهين بسياري از مباحث انسان‌شناسي را براساس مباني وجودشناسي خود تحليل و تبيين فلسفي كرده و توانسته است ارتباط عميقي بين مباني خاص خود در وجودشناسي فلسفي و مباحث انسان‌شناسي برقرار كند (تا آنجا كه ميتوان ادعا كرد اساس مباني انسان‌شناسي ملا‌صدرا بر اصالت وجود استوار است) و بسياري از معضلا‌ت مباحث انسان‌شناسي را كه برخي از فلا‌سفه نتوانسته‌اند حل كنند يا بين آنها اختلا‌ف وجود دارد، براساس اين ارتباط خاص برطرف نمايد و حتي ابعاد تازه و بديعي از مباحث انسان‌شناسي را نمايان سازد. از طرفي در اين مقاله با روشن شدن ارتباط مباحث انسان‌شناسي با وجودشناسي ملا‌صدرا، مدعاي وي (براساس مباني وجودشناسي) مبني بر اينكه انسان عصاره» وجود است نيز تبيين ميشود.

This paper is intended to investigate the effects of Mulla Sadra’s most important philosophical principles on his anthropological discussions. In line with this purpose, the writers have presented six philosophical principles which Mulla Sadra has employed in explaining ontological issues, and almost 20 of such issues have been discussed based on these six principles. The writers have initially explained each of these principles in short and referred to the important points in relation to each of them. Then they have examined their places and applications in anthropological discussions from Mulla Sadra’s point of view. As a result, they have argued that he has philosophically analyzed and explained many anthropological problems based on his own ontological principles and succeeded in establishing a profound relationship between his own particular principles in philosophical ontology and anthropological discussions (so far as they can claim that the basic principles of Mulla Sadra’s anthropology are based on the principiality of existence). Moreover, the writers hold that, based on this particular relationship, he has managed to remove many of the intricacies and difficulties of anthropological problems which some philosophers have failed to solve or presented certain contradictory ideas about. They emphasize that he has even revealed some novel and innovative dimensions of anthropological discussions. Besides, by clarifying the relationship between Mulla Sadra’s anthropological discussions and ontology, the writers have also explained his claim as to man’s being the essence of existence (based on ontological principles) in this paper.