اثر هيجان خشم و سبك‏هاي شناختي بر فرايند تصميم‏گيري با واسطه‏گري تمايلات فراشناختي: ارايه مدلي يكپارچه در تصميم‏گيري

The Effect of Anger and Cognitive Styles on Decision Making Process with the Mediating Role of Metacognitive Dispositions: An integrated Model in Decision Making

هدف از پژوهش حاضر بررسي مكانيسم فرايند تصميم گيري از منظر شناخت داغ مي‏‏باشد. در همين راستا، نقش خشم به عنوان يك هيجان (همراه با نيمرخ شناختي) و سبك‏ها‏‏ي شناختي (نياز به شناخت، نياز به ساختار و نياز به قطعيت) به عنوان شاخص انگيزش بر تصميم‏گيري تحليلي مبتني بر مدل پردازش دوگانه كلازينسكي (2004) مورد بررسي قرار گرفت. در اين مدل تمايلات فراشناختي نقش واسطه متغيرهاي پيش بين را با تصميم گيري ايفا مي‏‏كند. تفكر فعال روشنفكرانه نيز شاخص تمايلات فراشناختي مي‏‏باشد. گروه نمونه پژوهش حاضر را 223 دانشجوي دختر و پسر مقطع كارشناسي دانشگاه شيراز شكل دادند. مقياس نياز به شناخت (كاچيوپو و همكاران، 1996)، نياز به ساختار و نياز به قطعيت (تامپسون و همكاران، 1992)؛ خشم (لرنر و كلتنر، 2000)، ارزيابي شناختي (اسميت و الزورت، 1985)، تفكر فعال روشنفكرانه (استانوويچ و وست، 2007) و تصميم‏گيري (كلازينسكي، 2001) مورد استفاده قرار گرفتند. روايي و پايايي مقياس‏ها‏‏ مورد تاييد قرار گرفت. يافته‏ها‏‏ي پژوهش نشان مي‏‏دهند كه خشم به صورت مستقيم و غير مستقيم (از طريق تفكر روشنفكرانه) تصميم‏گيري‏تحليلي را به صورت منفي پيش‏بيني مي‏‏كند؛ نياز به شناخت نيز به همين شكل اما در جهت مثبت پيش‏بيني‏ كننده تصميم‏گيري مي‏‏باشد؛ نياز به ساختار تنها با واسطه تفكر روشنفكرانه ‏تصميم‏گيري‏تحليلي را به صورت منفي پيش‏بيني مي‏‏كند و نياز به قطعيت پيش‏بيني‏كننده نمي‏‏باشد. ارزيابي‏ها‏‏ي شناختي قطعيت و مسيوليت/كنترل فردي نيز نيمرخ شناختي هيجان خشم را تشكيل مي‏‏دهند.

The present study aims to investigate the mechanism of decision making process from the hot cognition perspective. The effect of anger, as an emotion (with cognitive profile),as well as cognitive styles (need for cognition, structure, and certainty), as a motivational parameter, on analytical decision making process were examined based on Klaczynski’s Dual-Process Model (2004). In this model, metacognitive dispositions are the mediators sitting between predictor variables and decision making. The Actively Open-Minded Thinking Scale was considered as an index of metacognitive dispositions. The research subjects included 233 female and male bachelor students of Shiraz University. The Need for Cognition (Cacioppo, et. al., 1996), the Need for Structure and the Need for Certainty (Thompson et. al., 1992), Anger (Lerner & Keltner, 2000), Cognitive Appraisal (Smith & Ellsworth, 1985), Actively Open-Minded Thinking (Stanovich & West, 2007) and Decision Making (Klaczynski, 2001) Scales were used. Validity and reliability of the scales were confirmed. The results indicated that anger predicted analytical decision making negatively and in direct and indirect (through open-minded thinking) ways. The need for cognition predicted decision-making positively. The need for structure predicted decision making negatively only through Open-Minded Thinking Variable. The need for certainty did not predict decision making. Cognitive appraisal of certainty and self-responsibility/control explained cognitive profile for anger.