تاثير شوري و دما بر جوانه‌زني بذر گياه وسمه (Indigofera tinctoria)

Influence of Salinity and Temperature on Seed Germination of (Indigofera tinctoria)

وسمه (Indigofera tinctoria) گياه ناشناخته‌اي است كه اخيراً به دليل خصوصيات دارويي- صنعتي آن مورد توجه قرار گرفته است. اطلاعات كمي در مورد اثرات دما و شوري بر جوانه‌زني بذر گياه وسمه وجود دارد. هدف از اين پژوهش بررسي تاثير دما و شوري بر جوانه‌زني وسمه بود. به همين منظور دو آزمايش مجزا در سال 1390 در دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي شاهرود انجام شد. در آزمايش اول تيمارها شامل دماهاي مختلف 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتي‌گراد، و آزمايش دوم شامل 6 سطح شوري{صفر (شاهد)، 2، 3، 4، 5 و 6 دسي زيمنس بر متر} از منبع كلريدسديم در نظر گرفته شد. براي تعيين درصد جوانه‌زني نسبت به زمان و نيز زمان تا 50 درصد جوانه‌زني از توابع دندان‌مانند، دو تكه‌اي، بتا و درجه ي دوم استفاده شد. براي انتخاب مدل برتر از ميان مدل‌هاي مختلف شاخص‌هايي همچون پارامترهاي معادله ي رگرسيون خطي، ضريب تبيين (R2)، ضريب همبستگي و مجذور ميانگين مربعات خطا (RMSD) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بهترين مدل براي توصيف سرعت جوانه‌زني بذر نسبت به زمان و نيز زمان تا 50 درصد جوانه‌زني تابع دوتكه‌اي است. براساس اين مدل مقدار دماي پايه، مطلوب و سقف براي جوانه‌زني به-ترتيب 27/10، 26/28 و 50/39 درجه سانتي‌گراد به دست آمد. در اين بررسي، روز بيولوژيك (تعداد روز موردنياز براي جوانه‌زني تحت شرايط دماي مطلوب يا به عبارت ديگر حداقل تعداد روز از آبنوشي تا جوانه‌زني) 21/1 بود. كاربرد سطح شوري كم (2 دسي‌زيمنس بر متر) موجب افزايش درصد و سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه و كاهش وزن ريشه‌چه وسمه شد. با افزايش شوري درصد جوانه‌زني و رشد ريشه‌چه كاهش يافت. همچنين، سطوح بالاي شوري سبب كاهش بيشتر رشد ريشه‌چه نسبت به ساقه‌چه شد.

Indigo is an unknown plant for most of people, and recently has derived attention due to its industrial and medical properties. There is scarce information about its seed germination response to temperature and salinity. This study was conducted to determine the effects of temperature and salinity stress on seed germination of Indigo. Therefore, two separate experiments were performed at the college of agriculture, Shahrood University of Technology, in 2011. In the first and second experiments germination response of seeds were determined over a wide range of temperatures(10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 oC,) and salinities(0 (control), 2, 3, 4, 5 and 6 dS/m-1) respectively. The regression models fitted to the data of cumulative germination percent against time, and then time to 50% germination were dent-like, segmented, beta and quadratic functions. Based on indices like RMSD(root mean square of error), correlation coefficient(R2), and linear regression parameters, the segmented function was the best model to describe seed germination as a function of cumulative germination percent against time, and then time to 50% germination. The base, optimum and ceiling temperatures were 10.27, 28.26 and 39.50 oC, respectively. The biological days (the minimum number of days required for germination under optimum temperature conditions) tended to be 1.21. Application of low salinity levels(2 dS/m-1) increased the percentage and rate of germination, roots and shoots length and decreased roots and shoots weight of indigo. Also, with increasing salinity levels the percentage of germination and root growth was decreased. Higher levels of salinity decreased indigo root growth more than shoot growth.