دو مضمون آب و آتش در همنوايي شبانه اركستر چوب‌ها

Two Themes of "Water" and "Fire" in "Nocturnal Harmony of Wood Orchestra"

نقد مضموني، رويكردي نو در نقد ادبي است كه در دهه پنجاه ميلادي شكل گرفت و سرآغاز نقد نو محسوب مي‌شود. باني اين نوع نقد را گاستون باشلار و نقد دنياي خيالش مي‌دانند. گاستون باشلار به بررسي تصاوير ناخودآگاهي كه در متن با تخيل بر روي ماده شكل گرفته‌اند، مي‌پردازد. به نظر باشلار اين عناصر چهارگانه‌اند كه به خيالپردازي‌هاي آدمي پر و بال مي‌دهند. در مقاله حاضر، با رويكرد باشلار به بررسي مضمون آب و آتش در رمان همنوايي شبانه اركستر چوب‌ها مي‌پردازيم. در حالي كه آب در اين رمان دو نقش متضاد مرگ‌آفريني و زايندگي دارد. آتش نيز بيانگر تصاوير مرگ، ويراني و نيز مجازات است. ولي مثال‌هاي مربوط به مرگ‌آفريني آب نيز از چيرگي اين بعد و همسويي آن با موتيف مرگ كه از مضامين غالب اين رمان است، نشان دارد. بررسي غريزه‌هاي مرگ و حيات در راستاي تبيين و توضيح مضامين از طريق نقد روانكاوانه گوياي كشش به سوي مرگ و خودويرانگري راوي داشته و با مرگ‌آفريني مضامين آب و آتش همخواني دارد.

Thematic Criticism is a kind of approach in literary criticism, which was innovated in the 1950s. It is regarded as the prelude of New Criticism. The founder of such a criticism is Gaston Bachelard. Bachelard investigates the unconscious images of the text which have formed out of the imaginary concept of the material. In Bachelardʹs opinion, four elements make up manʹs fantasy. In the present paper, considering Bachelardʹs approach we tried to study two themes of ʹwaterʹ and ʹfireʹ in "Nocturnal Harmony for Wood Orchestra". In this novel, water is the symbol of Death and Life and fire shows images of death and destruction and also punishment. But there are some instances of showing death by water.