تاثير روش‌هاي تلفيقي كود دهي بر غلظت نيتروژن، فسفر و خواص زيستي خاك و صفات كلزا

Effects of Integrated Methods of Fertilization on Soil Nitrogen, Phosphorus, Biological Properties, and Canola Traits

به منظور بررسي تاثير روش‌هاي مختلف كود‌دهي و تناوب زراعي بر خواص شيميايي و بيولوژيكي خاك و عملكرد دانه رقم طلايه كلزا، آزمايشي طي سه سال‌ زراعي 86 تا 89 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گريزه سنندج انجام گرديد. آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. سه تناوب زراعي مختلف شامل نخود، آفتابگردان، گندم، كلزا (R1)؛ كود سبز، نخود، كود سبز، گندم، كود سبز، كلزا (R2) و كلزا، گندم، كلزا (R3) به عنوان عامل اصلي در نظر گرفته شدند. شش روش تامين كود پايه شامل كود دامي (N1)، كمپوست (N2)، كود شيميايي شامل اوره، سوپر فسفات تريپل و فسفات آمونيوم (N3)، كمپوست + كود دامي (N4)، كمپوست + كود دامي + كود شيميايي (N5) و تيمار شاهد (N6) به عنوان سطوح عامل فرعي تعيين شدند. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه كاربرد همزمان كود دامي، كمپوست و كود شيميايي، ميزان عناصر معدني خاك را افزايش مي‌دهد. كاربرد كود سبز خانواده بقولات در تناوب R2 به طور معني‌داري باعث افزايش نيتروژن، فسفر و پتاسيم خاك، تعداد باكتري و كربن بيوماس ميكروبي و همچنين فعاليت دهيدروژناز و پروتياز نسبت به دو تناوب ديگر گرديد. بيشترين تعداد باكتري و بيوماس جامعه ميكروبي در تيمار كاربرد كود دامي و كمپوست به دست آمد. بيشترين فعاليت آنزيم‌هاي فسفاتاز، پروتياز، اوره‌آز و دهيدروژناز در تيمار N4 حاصل شد. بيشترين فعاليت اوره‌آز (6/48 ميكرو گرم اوره در گرم خاك خشك) در تيمار كاربرد كود‌هاي آلي در تناوب حاوي كود سبز مشاهده گرديد. بيشترين عملكرد دانه نيز در تيمارهاي تناوب حاوي كود سبز و كاربرد تلفيقي كود‌ها مشاهده گرديد. در نهايت تيمار R2N4 به عنوان تيمار برتر آزمايش معرفي گرديد.

In order to study the effects of crop rotation and different systems of fertilization on soil chemical and biological properties and grain yield of canola (Brassica napus L.) Talayeh cultivar, an experiment was conducted at experimental farm of Agricultural Research Center of Sanandaj during 2007 - 2010 growing seasons. Experimental design was arranged in split plots based on randomized complete blocks design with three replications. Main plots contained three crop rotations including (R1): chickpea, sunflower, wheat, canola; (R2): green manure, chickpea, green manure, wheat, green manure, canola; (R3): canola, wheat, canola. Sub plots were allocated to five strategies for provision of the basal fertilizers requirement and included (N1): farm yard manure; (N2): compost; (N3): chemical fertilizers (Urea, triple super phosphate and ammonium phosphate); (N4): farmyard manure + compost and (N5): farmyard manure + compost + chemical fertilizers; and control (N6). Results showed that simultaneous application of manure, compost and chemical fertilizers increased soil mineral elements (N, P, and K). Application of legume green manure in R2 rotation effectively increased nitrogen, phosphorus, and potassium of soil, number of bacteria, microbial carbon biomass, and also dehydrogenase and protease enzymes activity in comparison with the other rotations. The greatest number and biomass of microbial community was observed in the N4 treatment (farmyard manure + compost). The highest enzyme activity (phosphatase, protease, urease and dehydrogenase) occurred in N4 treatment. The lowest activity of dehydrogenase and protease was achieved from the R3 treatment. Green-manure crop rotation (R2) increased activity of these enzymes significantly. Most urease activity (48.6 µg urea g-1dry soil) was achieved in the R2N4 treatment. The highest grain yield was observed in R2 and N5 treatments. The R2N4 treatment was selected as the best treatment in this experiment.