عوامل موثر بر تعامل دانشجو و استاد در محيط آموزشي مبتني بر وب

Effective Factors on Student-Teacher Interaction in Web-Based Learning Environment

اهداف: ايجاد تعامل به عنوان عنصر كليدی فرآيند آموزش و يادگيری يكی از چالش‌های مربيان و طراحان دوره‌های آموزش از راه دور به‌ويژه آموزش مبتنی بر وب است. يكی از پيش‌شرط‌های طراحی موثر آموزش مبتنی وب، شناسايی عوامل تاثيرگذار بر تعامل است. هدف اين پژوهش شناسايی عوامل موثر بر تعامل يادگيرنده با استاد در آموزش مبتنی بر وب به‌منظور ارايه راهكارهای مناسب برای افزايش تعامل بود. روش‌ها: در اين پژوهش كيفی با روش تحليل محتوای كيفی، 15 دانشجوی مجازی مقاطع كارشناسی و كارشناسی‌ارشد دانشكده علوم پزشكی و نيز 10 نفر از اساتيد آموزش مجازی دانشكده‌های پزشكی دو دانشگاه تربيت مدرس و تهران به­شيوه نمونه‌گيری هدفمند انتخاب شدند. داده‌های حاصل از هر مصاحبه كدگذاری و سپس مصاحبه بعدی انجام شد. برای تحليل محتوای استقرايی از نرم‌افزار Maxqdata 10 استفاده شد. تشخيص زير‌طبقات و در نهايت، طبقات براساس داده‌های به‌دست‌آمده از تحليل محتوای كيفی توسط خود پژوهشگر انجام شد. يافته‌ها: از تجزيه و تحليل داده‌ها، 110 كد اوليه استخراج شد و پس از ادغام و همپوشانی كدها، 8 طبقه اصلی و 56 زيرطبقه به‌عنوان عوامل موثر بر تعامل يادگيرنده با استاد به‌دست آمد. نتيجه‌گيری: عوامل موثر بر تعامل يادگيرنده با استاد در محيط آموزشی مبتنی بر وب شامل مهارت­های فنی و ابزاری، مهارت‌های ارتباطی، تعهد و نظم، تسلط علمی، ارتباط صوتی و تصويری زنده، كميت و كيفيت امكانات ارتباطی، انگيزه و نگرش نسبت به آموزش مجازی و تعداد دانشجويان است.

Aims: Making interaction as a key element of teaching and learning process is one of the challenges of the educators and designers of the distance learning courses, particularly the web- based education. One of the preconditions for an effective design of web-based education is to identify the influencing factors on interaction. The aim of this study was to identify the influencing factors on student-lecturer interaction in the web-based education to offer appropriate solutions in order to increase interaction. Methods: In this qualitative study with qualitative content analysis method, 15 virtual undergraduate and graduate students of the medical sciences faculty and 10 lecturers of virtual education of medical sciences faculties of two universities of Tarbiat Moddares and Tehran were selected, using purposive sampling. The resulting data from each interview were coded and then, the subsequent interview was conducted. Maxqdata 10 software was used for inductive content analysis. Identifying the sub-categories and, finally, the categories was conducted by the researcher herself, based on the resulting data from qualitative content analysis. Results: 110 primary codes were extracted from data analysis and after merging and overlapping the codes, 8 main categories and 56 sub-categories were obtained as influencing factors on the learner’s interaction with the lecturer. Conclusion: The influencing factors on the learner’s interaction with the lecturer in the web-based learning environment include technical and instrumental skills, communication skills, commitment and discipline, scientific ability, live audio and video communication, quantity and quality of communication facilities, motivation and attitudes towards virtual education and number of students.