تاثير برنامه آموزشي-توجيهي بر خودپنداره حرفه‌اي دانشجويان مقطع كارشناسي پرستاري

The Effect of an Educational-Orientation Program Upon Professional Self-Concept of Undergraduate Nursing Students

مقدمه: خودپنداره حرفه‌اي، درك فرد از خود به عنوان يك فرد حرفه‌اي است و بر چگونگي تفكر، تكامل نقش و عملكرد حرفه‌اي وي تاثير دارد. در سال‌هاي اخير، بالا بردن خودپنداره به عنوان يك هدف جهاني در آموزش عالي به ويژه در رشته پرستاري مطرح شده است. لذا، اين مطالعه با هدف تعيين تاثير برنامه آموزشي-توجيهي بر خودپنداره حرفه‌اي دانشجويان مقطع كارشناسي پرستاري انجام گرديد. روش‌ها: طي يك مطالعه‌ي تجربي، 50 دانشجوي كارشناسي پرستاري دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي مشهد كه در نيمسال اول سال تحصيلي 91-90 مشغول به تحصيل بودند انتخاب و به روش تخصيص تصادفي به دو گروه تجربي و شاهد تقسيم شدند. واحدهاي پژوهش در هر دو گروه، پرسشنامه‌هاي مطالعه را قبل از ارايه برنامه آموزشي، بلافاصله و سه هفته بعد از مداخله تكميل نمودند. گروه شاهد تنها آموزش‌هاي معمول در دوره كارشناسي پرستاري و گروه تجربي 6 جلسه آموزشي-توجيهي را به صورت هفتگي دريافت نمودند. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي آماري تي مستقل، آناليز واريانس با اندازه‌گيري مكرر و آناليز واريانس دو طرف استفاده شد. نتايج: بر اساس يافته‌هاي مطالعه، تفاوت معناداري بين ميانگين نمره خود پنداره پرستاري در مراحل قبل (4/26±5/169)، بلافاصله بعد از مداخله (6/22±40/178) و سه هفته بعد(6/25±4/184) از 216 نمره مشاهده گرديد (003/0?P)، در حالي كه اين تفاوت در گروه شاهد معنادار نبود (65/0=P). بدين ترتيب كه انجام مداخله باعث افزايش ميانگين نمره خودپنداره در مراحل بعد از مداخله شده بود. همچنين، بيش‌ترين تغيير در ميان ابعاد خودپنداره حرفه‌اي، در بعد خودپنداره عمومي مشاهده گرديد. نتيجه‌گيري: آموزش‌هايي كه با اهداف معين جهت تكامل حرفه‌اي دانشجويان پرستاري طرح ريزي مي‌شوند و تصوير مثبتي از حرفه پرستاري ارايه مي‌نمايند، مي‌توانند منجر به افزايش خودپنداره حرفه‌اي دانشجويان پرستاري گردد.

Introduction: Professional self-concept is the individualʹs perception of self as a professional person and it affects his/her thinking, role development, and professional function. In recent years, improving self-concept has been discussed as a global aim in higher education, especially in nursing discipline. Thus, this study was conducted to examine the effect of an educational-orientation program on professional self-concept of bachelor nursing students. Methods: Through an experimental study in 2011-2012 academic years, 50 bachelor nursing students of Mashhad University of Medical Sciences were selected and randomly assigned into experimental and control groups. Study subjects in two groups completed the study questionnaires before the educational program, at the end, and three weeks after the intervention. The control group just received the usual training of nursing courses and the experimental group participated in six sessions of educational-orientation program, weekly. Data was analzed using T test,ANOVA with repeated measures and two-way ANOVA. Results: According to the findings, a significant difference was observed between the average scores of nursing self-concept before intervention (169.5±26), immediately after the intervention (178.4±22.6), and three weeks after the intervention (184.4±25.6) in the experimental group out of 216 (P?0.003); this is while this difference was not statistically significant in control group (P=0.651). So, the educational-orientation program had increased the average self-concept score in experimental group. Also the maximal changes in professional self-concept aspects were observed in the general self-concept dimension. Conclusion: The educational-orientation programs that are organized with given objectives for professional development of nursing students and represent a positive picture of nursing profession can improve professional self-concept of nursing students.