تاثير آموزش بر اساس تيوري رفتار برنامه ريزي شده بر ميزان و نحوه نظارت والدين بر تماشاي تلويزيون دانش آموزان

The Impact of Education on the Basis of the Theory of Planned Behavior on the Level and Method of Supervision of Their Parents on Watching Television by Students

زمينه و هدف: در حال حاضر تلويزيون يك رسانه مورد استفاده همه افراد خانواده بخصوص كودكان است. استفاده بيش از حد و كنترل نشده كودكان از تلويزيون، آنان را در معرض خطراتي همچون اختلالات تكاملي، اجتماعي و رواني قرار مي دهد. با توجه به اينكه والدين مهمترين نقش را در تربيت و كنترل عوامل موثر بر ارتقاي سلامت كودكانشان دارا مي باشند، لذا اين پژوهش با هدف تعيين تاثير آموزش بر اساس تيوري رفتار برنامه ريزي شده به والدين بر ميزان و نحوه نظارت والدين برتماشاي تلويزيون در كودكان دانش آموز آن ها در سال1390 طراحي واجرا شد. روش: اين مطالعه نيمه تجربي با شركت 120 تن از والدين دانش آموزان پايه اول و پنجم ابتدايي شهر گناباد كه در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند انجام شد. اطلاعات دموگرافيك و داده هاي مرتبط با سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده، آگاهي و عملكرد والدين و ميزان ساعت تماشاي تلويزيون توسط كودكان با استفاده از پرسشنامه خود گزارشي در شروع و يك ماه بعد از مداخله جمع آوري شد. نسبت روايي محتوا (CVR)، شاخص روايي محتوا (CVI)، پانل خبرگان و ضريب آلفاي كرونباخ براي روانسنجي پرسشنامه به كار رفتند. مداخله آموزشي به همراه كتابچه آموزشي "كودك و تلويزيون" در قالب 3 جلسه 60-45 دقيقه اي براي والدين دانش آموزان گروه مداخله در چهار گروه 15 نفري به شيوه ي بحث گروهي با تمركز بر سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده اجرا شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 و آزمون هاي آماري مجذور كاي، آزمون Paired T-test ، آزمون تي مستقل، آزمون من ويتني و ويلكاكسون تجزيه و تحليل شدند و (05/0 > P) به عنوان سطح معني داري در نظر گرفته شد. يافته ها: قبل از مداخله آموزشي بين دو گروه از نظر متغيرهاي دموگرافيك، ميانگين ساعات تماشاي تلويزيون توسط كودكان، نمره آگاهي والدين و ميانگين امتياز سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده تفاوت معني داري وجود نداشت، اما در گروه مداخله پس از آموزش، تغيير معني دار در ميانگين ساعات تماشاي تلويزيون در كودكان آنها(از 02/2±74/6 به 40/2±28/4) (039/0=P)، نمره آگاهي (از 1/2±8/5 به 9/1±7/7) (001/0=P)، امتياز سازه هاي نگرش (از 5/11±5/35 به 9/8±4/48) (003/0=P)، هنجار انتزاعي (از 1/8±8/11 به 6/8±5/24) (001/0 > P) و قصد رفتاري (از 4/7±6/18 به 1/5±8/31) (001/0 > P) مشاهده گرديد ولي تغييرات معني داري در متغيرهاي مذكور در گروه كنترل مشاهده نشد. نتيجه گيري: نتايج پژوهش نشان مي دهد كه مداخله آموزشي بر مبناي سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده قادر است آگاهي، نگرش، هنجار انتزاعي و قصد رفتاري والدين را در كنترل و نظارت آنان بر تماشاي تلويزيون فرزندانشان تغيير داده و موجب بهبود عملكرد نظارتي والدين و كاهش ساعات تماشاي تلويزيون كودكان آنها گردد. استفاده از اين الگوي آموزشي براي اصلاح شيوه هاي تربيتي والدين در مورد ساير مشكلات رفتاري كودكان توصيه مي شود.

Background and Aim: Currently TV is a medium used by all family members and especially children. Excessive an dun controlled use of television by children expose them to some risks such developmental, social and psychological disorders. With regard to the important role of parents in their childrenʹs education and control of effective parameters on their children’s health promotion, this study aimed to determine the impact of education on the basis of the theory of planned behavior on the level and method of supervision of their parents on watching television by students in 2012. Material and Methods: This quasi-experimental study was performed on 120 parents of students of the first grade and the fifth grade of primary schools in Gonabad who were randomly assigned into two interventional and control groups. Demographic and research information related to theory structures of planned behavior, knowledge and parents function and hours of television watch in gby children were collected by using a self-report question nairesat the time of intervention and one month later. Content Validity Ratio (CVR), Content Validity Index (CVI),panel of experts and its reliability for psychometric questionnaires were taken into account. Intervention was implemented with a teaching manual “children and television"inthree45-60minutesessionsfor parents of students in the intervention group in four groups of 15 people using group discussion focused on the theory structural of planned behavior. The data were analyzed usingSPSS-20softwareand Paired T-test, Independent T- test, Mann-Whitney, Wilcox on statistical tests. Results: Before the intervention, there was no significant difference between the two groups in terms of demographic variables, the average hours of watching television by children, parents knowledge score and the mean of theory structures of planned behavior score. But after the intervention, significant differences in the average hours of watching television by children(from 6.74±2.02 to 4.28±2.40) (P=0.039),knowledge score(from 5.8±2.1to7.7±1.9) (P= 0.001),attitude structure scores(from 35.5±11.5to48.4±8.9) (P=0.003),subjective e norm(from 11.8±8.1 to24.5±8.6) (P > 0.001)and behavioral intention(from18.6±7.4 to31.8±5.1) (P=0.001)were observed but no significant changes in the sevariables were observed in the control group. Conclusion: The result ssuggest that the educational intervention based on the theory structure of planned behavior can change knowledge, attitude, subjective norm, and behavioral intention of their parents in monitoring and controlling their childrenʹs television watching and improve the parents monitoring performance and can result in reducing watching television by their children. Using this teaching models recommended to improve parenting practices on other behavioral problems in children.