كاركرد عاطفه ي حسرت در محتوا و فرم غزل حسين منزوي

The function of the regret emotion in the sonnets of Hossein Monzavi

حسين منزوي، شاعر معاصر ايران، با استفاده از زبان، توصيفات، تصاوير و انديشه هاي تازه در قالب غزل، يكي از نوآوران اين عرصه محسوب مي شود. عاطفه ي حسرت در شعر او نمودي چشمگير و محوري دارد و مي تواند از دلايل ماندگاري غزل او به شمار آيد. براين اساس، هدف از اين پژوهش، بررسي انواع جلوه هاي حسرت در غزل منزوي، تحليل دلايل، انگيزه ها و نتايج آن و چگونگي نمود اين عاطفه در ساختار و صورت غزل او، با استفاده از روش تحليل محتوايي و ساختاري است. به طور كلّي، مي توان حسرت هاي منزوي را به دو دسته ي شخصي و اجتماعي تقسيم كرد. پركاربردترين انگيزه ها و زمينه هايي كه باعث به وجود آمدن اين عاطفه در شعر منزوي شده اند، عبارتند از: جدايي از معشوق، اندوه از دست دادن برادر، گله از سرنوشت و انسان هايي كه به دلايل گوناگون او را آزرده اند، سپري شدن جواني و عوامل سياسي- اجتماعي. بارزترين شگردهاي فرمي او در اين زمينه نيز، علاوه بر استفاده از واژه هاي حامل مفاهيم حسرتبار، از اين قرارند: به كارگيري انواع شيوه هاي موسيقايي؛ بخصوص كناري، دروني و بيروني و تصوير آفريني؛ بويژه در قالب تشبيه، نماد و تلميح.

Hossein Monzavi, an Iranian contemporary poet, offers both classical contents and new thoughts through the format of sonnet, using a new language and images and also descriptions. He is, therefore, considered as an innovative contemporary sonnet composer. Regret has a significant appearance in the form and content of Monzaviʹs poems. The goal of the study is, to examine different manifestations of regret in mentioned poet’s sonnet and also to analyze its motives, reasons and results. Monzaviʹs regrets can be classified into two groups including social and personal regrets. The most significant motives which have caused regret to come into existence in his poems are separation from his beloved, grief over his brotherʹs death, complaint of fate and from people who has hurt him in different ways, the passing of youth, and sociopolitical factors. Regarding the form, his most sensible techniques in addition to using terms which carry regretful notions include using musical techniques, particularly inner and outer music and also image creation in the form of similes, allusions and symbols.