نظام مديريت كيفيت آمارهاي رسمي از ديدگاه سازمان‌هاي مهم بين‌المللي آماري، مباني و مقايسه

امروزه چگونگي كيفيت آمار به‌عنوان يك محصول، براي كاربران و پيرو آن‌ها توليدكنندگان آمار رسمي، به‌عنوان يك اصل اساسي و شرط لازم درآمده است. از اين روي سازمان‌هاي مرجع ملي و بين المللي آمار مطالعات و تلاش‌هاي روز افزوني براي واكاوي و تعريف جنبه‌هاي گوناگون مفهوم كيفيت در آمار رسمي و داده‌هاي آماري داشته‌اند. در ايران نيز با توجه به شناخت درست از اهميت اين موضوع، همگام با تلاش‌ها و مطالعات بين المللي اقدامات و مطالعاتي انجام شده است. اما با توجه به شتاب مطالعات و پژوهش‌هاي جهاني در زمينه‌ي كيفيت آماري، به‌نظر مي‌رسد مطالب پيشين نيازمند بازنگري و روزآمدسازي باشند. از سوي ديگر فراواني مطالعات و گستردگي مراجع در اين زمينه، نوعي سردرگمي و يا برداشت‌‌‌‌هاي چندگانه از جنبه‌ها، عناصر كليدي و ابعاد كيفيت آماري در ميان كاربران، كنشگران و حتي كارشناسان آماري كشور شده است. بنا بر اين در اين مقاله ضمن نگاه اجمالي به تاريخچه‌ي شكل‌گيري كيفيت داده‌‌‌‌ها در نظام‌هاي آماري و با بررسي آخرين مفاهيم و تعاريف ارايه‌شده در اين زمينه، تلاش خواهد شد تا با واكاوي منابع و بررسي اقدامات انجام‌شده توسط سازمان‌‌‌‌هاي اصلي مرجع، جمع‌بندي و مقايسه‌ي آن‌ها با يكديگر، خواننده را به تعريف همسان و سازمان‌يافته از مفهوم كيفيت در آمار و جنبه‌‌‌‌هاي آن رهنمون سازد. همچنين در اين مقاله تلاش شده است تا با ارايه‌ي چكيده‌اي از اجزا و مولفه‌‌‌‌هاي اصلي پيشنهادشده براي ساختار كلي نظام مديريت كيفيت آماري توسط سازمان‌‌‌‌هاي مرجع بين‌المللي، درك مناسب و روشني از چگونگي پياده‌سازي اين نظام در يك سازمان آماري، به‌عنوان الگو، ايجاد شود.

The quality of statistics, as a product, is coming very essential for both users and statistics producers. Therefore, international statistical organizations and National statistics offices (NSO) are required to define an appropriate definition of quality for official statistics and its aspects. It is worth mentioning that some studies and efforts have also done correspondingly in our country. However, due to speed of expanding of this subject and also abundance of the related researches and studies, the previous studies need to be reviewed and updated to prevent any ambiguity for users. In this article, it is aimed to make a clear definition of quality for official statistics and its concepts. Moreover, it is seeking to give an apparent perception of the beginning of data quality concept in the statistical system by reviewing and summarizing the main international organizations’ works as references, which can be useful for establishing a customized statistics quality management system in the related NSO