مقايسه تركيبات شيميايي اسانس گياه دارويي سنبله نقره‌اي (Stachys byzanthina C. Koch.) در دو منطقه رويشي استان مازندران

Comparison of essential oil composition of Stachys byzanthina C. Koch. in two habitats of Mazanda ran province

چكيده كميت و كيفيت مواد موثره در گياهان دارويي اساساً تحت تاثير عوامل ژنتيكي قرار دارد ولي عوامل محيطي محل رويش نيز در اين ميان مي‌تواند تاثير به سزايي داشته باشد. اين تحقيق به‌منظور انجام اين تحقيق بر روي گونهStachys byzanthina C. Koch.، در تيرماه 1390 از ارتفاع 1800 متري از سطح دريا از رويشگاه مرتعي سوادكوه و كجور نوشهر واقع در استان مازندران از سه نقطه در هر منطقه، به‌صورت تصادفي سر شاخه‌هاي گلدار اين گياه در مرحله گلدهي جمع‌آوري شد. نمونه‌ها پس از جمع‌آوري، در سايه خشك شدند. 100 گرم از ماده گياهي خشك شده هر نمونه، پس از توزين با استفاده از روش تقطير با آب به مدت 3 ساعت مورد اسانس‌گيري قرار گرفت. سپس شناسايي تركيبات هر اسانس توسط دستگاه‌هاي GC و GC/MS انجام شد. نتايج بدست آمده وجود 49 تركيب را در اسانس گونه Stachys byzanthina C. Koch. در دو منطقه مختلف نشان داد كه از اين ميان تركيب‌هاي عمده اسانس در رويشگاه سوادكوه به‌ترتيب، (ايي)- بتا- فارنسن(64/18 درصد)، پي- سيمن (97/14 درصد)، 1-(1،5- دي متيل-4-هگزنيل)-4- متيل- بنزن (60/13 درصد)، ژرماكرن- دي (34/10 درصد)، لوومنول (88/8 دصد)، 6، 10، 14-تري متيل-2- پنتادكانون (17/6 درصد)، سيس- گاما- بيزابولن(74/3 درصد)، بتا-المن (72/3 درصد) و آلفا-كدران (41/3 درصد) بودند. در رويشگاه كجور نوشهر هفت تركيب عمده اسانس به ترتيب شامل ايزودورن (7/25 درصد)، آلفا-لونگي پينن (37/14 درصد)، جرماكرن-دي (75/6 درصد)، پي-سيمن (45/6 درصد)، 1-(1،5-دي متيل-4- هگزنيل)-4- متيل-بنزن (33/5 درصد)، لوومنول (87/4 درصد) و هگزنيل سيكلوپنتانون (13/3 درصد) بودند. واژه‌هاي كليدي: Stachys byzanthina C. Koch.، تركيبات شيميايي اسانس، تقطير با آب، سوادكوه، كجور نوشهر، منطقه رويشي.

Quality and quantity of active ingredients of medicinal plants is mainly influenced by genetic factors but also environmental factors in the growth area can have a great impact. So that the amount and quality of a chemical plant, due to fluctuations in the metabolic activities of different environmental factors in different areas of habitat and altered. The purpose of this study flowered branches of species Stachys byzanthinac. Koch in June 2011 in full bloom, the height of 1800 meters above sea level the habitat range savad-kooh and Kojour Nowshahr in Mazandaran province by three points at random in each area of the plant the comments were collected. The samples collected were dried in the shade. 100 g of dried plant matter per sample, then weighed using hydro distillation (Clevenger apparatus) of oil was about 3 hours. The compounds identified in the essential oil by GC and GC / MS was performed. 49 results found in the essential oil composition of Stachys byzanthinac. Koch showed two regions. The main constituents were(E)-B-farnesene (18.64%), p-cymene (14.97%), 1-(1,5-dimethyl-4-hexenyl)-4-methyl- benzene (13.60%), germacrene-D (10.34%), levomenol (8.88%), 6,10,14-Trimethyl-2-pentadecanone (6.17%), cis-?-bisabolene (3.74%), B-elemene (3.72%) and ?-cedrane (3.41%) respectively. The main composition of essential habitat Kojour nowshahr seven respectively Isobutene (25.7%), ?-longipinene (14.37%), germacrene-D (6.75%), p-Cymene (6.45%), 1-(1,5-dimethyl-4-hexenyl)-4 methyl-Benzene (5.33%), Levomenol (4.87%), hexenyl Cyclopentanone (3.13%).