پديد آورندگان :
يغمبردوست، سيدهادي نويسنده دانشيار علوم و صنايع غذايي دانشگاه تبريز , , كاظم زاده، مژگان نويسنده دانشجوي سابق كارشناسي ارشد، دانشگاه تبريز , , نجفي، نصرت اله نويسنده دانشكده كشاورزي,گروه علوم خاك,دانشگاه تبريز ,ايران najafi, nosrattolah
كليدواژه :
آرد , كمپوست , كيفيت , گندم , كوددامي , لجن فاضلاب , نيتروژن
چكيده فارسي :
آرد گندم مناسب‌ترين تامين‌كننده عناصر غذايي براي انسان شناخته شده است. اين تحقيق براي بررسي اثر كودهاي آلي و نيتروژن بر غلظت عناصر غذايي آرد گندم رقم الوند در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 15 تيمار و 3 تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي دانشگاه تبريز انجام شد. تيمارها شامل T1= شاهد (بدون مصرف كود آلي و نيتروژن)، T2=150 كيلوگرم اوره در هكتار، T3=300 كيلوگرم اوره در هكتار، T4=30 تن كمپوست زباله شهري در هكتار، T5=60 تن كمپوست زباله شهري در هكتار، T6=30 تن كمپوست لجن فاضلاب شهري در هكتار، T7=60 تن كمپوست لجن فاضلاب شهري در هكتار، T8=30 تن كود دامي در هكتار، T9=60 تن كود دامي در هكتار، T10=T4+T2، T11=T5+T2، T12=T6+T2، T13= T7+T2، T14=T8+T2، T15=T9+T2 بودند. در پايان دوره رشد، عملكرد دانه و غلظت نيتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسيم (K)، سديم (Na)، آهن (Fe)، روي (Zn)، منگنز (Mn)، مس (Cu)، سرب (Pb)، و كادميوم (Cd) آرد گندم در تيمارهاي مختلف تعيين گرديد. نتايج نشان داد با مصرف 150 و 300 كيلوگرم اوره در هكتار، غلظت P، K، Na، Fe آرد گندم نسبت به شاهد افزايش مي‌يابد؛ ولي غلظت Mn و Zn و Cu آرد گندم تغيير معناداري )05/0(p? نمي‌كند. غلظت N آرد با مصرف 150 كيلوگرم اوره در هكتار تغيير معناداري نكرد؛ ولي با مصرف 300 كيلوگرم در هكتار به‌طور معناداري افزايش يافت. مصرف كمپوست لجن فاضلاب و كمپوست زباله شهري و كود دامي، با و بدون كود اوره، عملكرد دانه و غلظت N و P و K و Fe و Zn آرد را نسبت به شاهد افزايش داد. مصرف كودهاي آلي بدون اوره غلظت Na آرد را افزايش داد؛ ولي تلفيق آن‌ها با اوره غلظت Na آرد را كم كرد. مصرف كود دامي غلظت Mn آرد و مصرف كمپوست لجن فاضلاب غلظت Cu آن را افزايش داد. غلظت Pb و Cd آرد گندم در تيمارهاي مختلف ناچيز بود. به‌طور كلي، براي افزايش غلظت عناصر غذايي در آرد گندم و بهبود كيفيت آن مصرف 150 كيلوگرم اوره و 60 تن كمپوست لجن فاضلاب يا كمپوست زباله شهري يا كود دامي در هكتار در شرايط مشابه مي‌تواند توصيه شود.
چكيده لاتين :
Wheat flour has become known as the most appropriate nutrient supplier to human. Throughout the present research, the effects of combined application of nitrogen fertilizer, Farm Yard Manure (FYM), sewage sludge and municipal waste compost on the nutrient concentrations in wheat flour (Triticum aestivum cv. Alvand) were studied, applying a randomized complete block design of 15 treatments and three replicates under field conditions in Agricultural Research Station of the University of Tabriz. The treatments consisted of T1 (control, with no organic or nitrogen fertilizers), T2 (150 kg urea/ha), T3 (300 kg urea/ha), T4 (30 ton municipal waste compost/ha), T5 (60 ton municipal waste compost/ha), T6 (30 ton sewage sludge/ha), T7 (60 ton sewage sludge/ha), T8 (30 ton FYM/ha), T9 (60 ton FYM/ha), T10 (T4 + T2), T11 (T5 + T2), T12 (T6 + T2), T13 (T7 + T2), T14 (T8 + T2), and T15 (T9 + T2). At the end of the growth period, grain yield and wheat flour nitrogen (N), phosphorus (P), potassium (K), sodium (Na), copper (Cu), iron (Fe), manganese (Mn), zinc (Zn), cadmium (Cd) as well as lead (Pb) concentrations were determined for different treatments. The results revealed that application of 150 and 300 kg urea/ha increased wheat flour P, K, Na and Fe concentrations as well as grain yield as compared with control. Urea fertilization did not significantly (P?0.05) affect flour Zn, Mn and Cu contents. Application of FYM, sewage sludge and municipal waste compost either with or without urea fertilizer significantly increased grain yield as well as N, P, K, Fe and Zn contents of flour as compared with control. Flour Na concentration increased by application of organic fertilizers with no urea, but was reduced when the organic fertilizers were integrated with urea. The flour Mn and Cu contents increased by application of FYM and sewage sludge, respectively. The Pb and Cd concentrations in the flour were negligible in different treatments. In total, in order to increase nutrient concentrations in wheat flour and to improve its quality, application of 150 kg of urea and 60 tons of either manure, municipal compost or sewage sludge per hectare can be recommended when the crop being grown under similar grown conditions.
