اثر تراكم هاي مختلف كشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبيا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) بر عملكرد دو گونه زراعي و زيست توده علف هاي هرز

Effect of various corn (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) intercropping densities on crop yield and weed biomass

به منظور بررسي سودمندي كشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبيا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) و ارزيابي تاثير آن بر عملكرد و زيست توده علف هاي هرز، آزمايشي در سال زراعي 89 - 1388 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه پيام نور آذربايجان غربي- شهرستان نقده، در قالب آزمايش فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار و پانزده تيمار انجام شد. تيمارها شامل سه تراكم كشت خالص ذرت (5، 7 و 9 بوته در متر مربع)، سه تراكم‌ كشت خالص لوبيا (45، 55 و 65 بوته در متر مربع) و نه تركيب تيماري براي كشت مخلوط از هر دو گونه بودند. كشت مخلوط به روش افزايشي انجام شد. نتايج نشان داد كه، اثر تراكم ذرت و لوبيا قرمز بر عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي ذرت و لوبيا قرمز در متر مربع معني دار بود. اثر سيستم كشت روي زيست توده علف هاي هرز معني دار شد. كمترين زيست توده علف هاي هرز در كشت هاي مخلوط ذرت و لوبيا قرمز و بيشترين زيست توده علف هاي هرز در كشت هاي خالص مشاهده شد. ارزيابي نسبت برابري زمين، نسبت برابري زمين استاندارد و مجموع ارزش نسبي نشان داد كه تمامي تيمار هاي كشت مخلوط ذرت و لوبيا قرمز بر كشت خالص آنها برتري دارد. بالاترين نسبت برابري زمين (41/1) و نسبت برابري زمين استاندارد (41/1)، در تراكم پنج بوته ذرت با تراكم 55 بوته لوبيا قرمز و بالاترين مجموع ارزش نسبي (58/1) در تركيب تيماري كشت هاي مخلوط هفت و 55 بوته ذرت و لوبيا قرمز در متر مربع حاصل شد. اين دو تركيب كشت مخلوط در شرايط اين آزمايش در حدود 58 درصد افزايش در آمد ناخالص را نسبت به كشت خالص اين دو گونه دارا بوده است كه نشاندهنده سودمندي كشت مخلوط است.

In order to study the intercropping effects of maize (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) and evaluating effect of intercropping on weed biomass, a field experiment was conducted at the Agricultural Research Station, Payamenoor University of Nagadeh,West- Azarbayjan, Iran during growing season of 2009-2010. The experiment was laid out as randomized complete block design with three replications and 15 treatments. Treatments were including mono-cropping of maize densities (5, 7 and 9 plant.m-2) and bean densities (45, 55 and 65 plant.m-2) and nine treatments of intercropping included combination of densities. Two plant species intercropped as additive series. Results showed that the biological and grain yield of maize and bean were significantly affected by maize and bean densities. The effect of cropping system on weed biomass was significant. The lowest weed biomass was obtained in intercropping and the highest in sole crop. Maximum land equivalent ratio (1.41) and standard land equivalent ratio (1.41) were obtained by five maize plant.m-2 with 55 plants.m-2 of bean intercropping combinations. Maximum relative total value (1.31) was obtained in maize and bean intercropping with 7 plants maize and 55 plants bean plant.m-2 showed the highest profitability. Intercropping monetary advantage in comparison with mono cropping was 58 percent.