ارزيابي اثربخشي مشوق‌هاي محرك حفاظت از خانه‌هاي با ارزش تاريخي (مطالعه موردي: بناهاي تاريخي محله جلفاي اصفهان)

Evaluating the Extent of Effectuality of Encouraging Motives in Maintaining Historical Houses (The case of historical houses in Jolfa district of Isfahan)

حفاظت از خانه‌هاي با ارزش تاريخي كه به عنوان پديده‌هاي نمادين هويتي تلقي مي‌شوند امري ضروري مي‌باشد. در شرايط كنوني، مالكان تنها عاملان حفاظت هستند و از طرفي، وضع مقررات حفاظتي، حقوق مالكيت آنها را محدود كرده است. در كنار عوامل محدودكننده توسعه ملك بايد مشوق‌هايي نيز وجود داشته باشد تا انگيزه لازم جهت حفاظت را ايجاد كند. از اين‌رو مقاله حاضر، با هدف توجه به منفعت فردي در راستاي حفاظت از منفعت اجتماعي، در پي ارزيابي مصوبه شماره 2293/91/28 شوراي اسلامي شهر اصفهان مبني بر بخشش عوارض تعمير و كسر پاركينگ و ارزش‌افزوده بر تغيير كاربري كليه بناهاي تاريخي شهر اصفهان ارايه شده است. محدوده مطالعاتي پژوهش، محله تاريخي جلفاي اصفهان مي‌باشد. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش در زمره پژوهش‌هاي پيمايشي است. تجزيه و تحليل داده‌ها بر اساس تحليل هزينه- فرصت انجام يافته و داده‌هاي آماري اسنادي و ميداني تحقيق در زمستان 91 گردآوري شده‌اند. نتايج، حاكي از آن است كه با مقايسه هزينه- فرصت حفاظت و يارانه اعطايي ناشي از مصوبه مذكور در محدوده مطالعاتي، يارانه ارايه شده در مورد 47 درصد از املاك تاريخي، پاسخگوي هزينه- فرصت حفاظت مي‌باشد و در مورد مابقي املاك، با افزايش فرصت بهره‌وري زمين، اختلاف بين هزينه- فرصت حفاظت و يارانه حمايتي، بيشتر مي‌شود و اين مصوبه، اثربخشي لازم جهت جبران هزينه- فرصت حفاظت را ندارد.

Maintaining historical houses, as symbolic identity phenomena, is a must and today it seems as if the owners of such houses are the key figures in maintaining them; however, passing the laws and regulations for the maintenance of historical houses seem to have limited their ownership rights. Besides limiting factors in property development, there should be encouraging motives so that the maintenance process could be fostered. Thus, the current article, aiming at focusing on the individual benefit to help serve the social benefit, is to evaluate the passed law, numbered 28/91/2293, by Isfahan Islamic city council on exemptions for repair tax, parking-lot elimination, and VAT on function change of all historical buildings of the city of Isfahan. The current research was conducted on the historical district of Jolfa in Isfahan. The research is practical/applied, purpose-wise and among field research, method-wise. Data analysis was done upon opportunity-cost analysis and the required statistical data and documents were collected in Winter 2012. The results indicated that, by comparing maintaining opportunity-cost and the subsidy granted as a result of the passed law for the very district, for 47 percent of the historical properties, the granted subsidy is sufficient enough for opportunity-cost maintenance and for the other properties, by increasing the opportunity for land efficiency, the difference between maintaining opportunity-cost and the granted subsidy would increase; hence, the current law would not be effective enough to cover the maintaining opportunity-cost.