بررسي جايگاه زن در آثار مهدي شجاعي با تكيه بر مجموعه داستانهاي كوتاه سانتاماريا

Character Typology of Woman in Santamaria

پژوهش‌هاي سبك‌شناسانه ادبيات داستاني به ويژه داستانهاي كوتاه فارسي ميتواند كليد شناخت دقيق اين منبع عظيم ادبي بشمار آيد. اين امر علت تلاش براي يافتن پاسخ چنين سوالاتي شد: شخصيت زن در داستانهاي نويسندگان مرد چه جايگاه و هويتي را به دست آورده است؟ آيا اين جايگاه متاثر از نقش و هويت زن در جامعه ماست؟ در جستجوي پاسخي براي اين گونه سوالات مجموعه داستان كوتاه سانتاماريا اثر سيد مهدي شجاعي مورد بررسي قرار گرفت. سوال اصلي مقاله اين است كه زن به عنوان شخصيت و قهرمان ادبيات در روايت داستاني سانتاماريا چه نقشي بر عهده دارد؟ به نظر ميرسد بار عاطفي داستانها در اين مجموعه بيشتر بر عهده زنان است. شجاعي در داستانهاي متعدد تاثير كمرنگ شدن نقش مادر-همسر را در خانه نشان ميدهد. علاوه بر آن با ورود زنان به اجتماع، مسايل و مشكلات جديدي را كه هم در خانه و هم در محيط بيرون از خانه براي زنان و خانواده‌شان بروز ميكند ترسيم كرده، به نقد برخي مسايل تلخ اجتماعي نيز ميپردازد. نتيجه حاصل از بررسي نشان ميدهد كه نويسنده در شناخت خود از شخصيت زن، گونه هاي مختلفي، از قبيل زن اثيري، آرماني، فداكار و زنان مدرن شامل زنان بهنجار و نابهنجار را در داستانهايش به نمايش گذاشته است.

Stylistic research of fictional literature especially Persian short stories can be considered as the key to detailed understanding of this massive literary source. This was the cause of trying to find answers to such questions: What position and identity the female character has earned in male writers’ stories? Is this position affected by the female identity and role in our society? In search of answers to these kinds of questions, the short story collection “Santamaria” of Sayyed Mehdi Shojaei was taken into account. The main question of the paper is that what the role of woman as the character and hero of literature is in the fictional narrative Santamaria? It seems the emotional burden of stories is more on woman’s responsibility in this collection. Shojaei indicates the effect of fading mother-spouse’s role in the house in multiple stories. In addition, with the arrival of women in society, he outlines new issues and problems that are apparent to women and their family at home and in the environment outside the house and also criticizes some bitter social issues. The result of paper shows that the writer, in his understanding of the female character in the realm of art, has been able to display several type of woman characters as: ethereal, ideal, devoted and modern women including normal and deviant women.