تخمين تابع تقاضاي گاز طبيعي بخش صنعت ايران با استفاده از مدل سري زماني ساختاري

Estimating Demand Function for Natural Gas in the Industrial Sector of Iran using Structural Time Series Model (STSM)

بخش صنعت به عنوان يكي از مولدترين بخش‌هاي اقتصادي از عمده‌ترين متقاضيان انرژي و مخصوصاً گازطبيعي است، از اين‌رو در اين مطالعه تابع تقاضاي گازطبيعي در بخش صنعت ايران با استفاده از مدل‌ سري ‌زماني ‌ساختاري برآورد مي‌شود. مدل‌ سري‌ زماني‌ ساختاري داراي جز غيرقابل‌ مشاهده‌ي روند است كه پس از تبديل اين مدل به-صورت فضاحالت و با به كارگيري الگوريتم فيلتر كالمن از طريق روش ‌حداكثر راستنمايي براي دوره ي زماني 1390-1360 برآورد شده است. نتايج اين مطالعه حاكي ‌از آن ‌است‌ كه اولاً ماهيت روند ازنوع روند هموار است و ثانياً به-صورت‌ غيرخطي‌ حركت مي‌كند. همچنين با توجه به تابع تقاضاي برآورد شده، كشش قيمتي تقاضاي گازطبيعي‌ در بخش ‌صنعت در كوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتيب برابر با 16/0- و 33/0- است كه نشان مي‌دهد قيمت گاز در كوتاه‌مدت‌ و بلندمدت كم‌كشش و حتي افق ‌زماني‌ كه‌ يكي ‌از عوامل موثر بر مقدار كشش ‌است در مورد اين كالا تاثيرگذار نبوده است. لذا، پيشنهاد مي‌شود سياست‌هاي غيرقيمتي نظير هدايت بخش توليد از طريق معافيت استهلاك مالياتي و تامين منابع از طريق نظام بانكي براي صنايع مورد توجه قرار گيرد. كشش توليدي گازطبيعي در كوتاه‌مدت 08/2 و در بلندمدت 99/0 مي‌باشد كه نشان مي‌دهد در كوتاه‌مدت در بخش صنعت همگام با افزايش توليد، با شدت بيشتري مصرف گاز طبيعي مشاهده مي‌شود. كشش متقاطع قيمتي براي برق نيز در كوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتيب 76/0 و 64/1 است در نتيجه در بلندمدت امكان تغيير شيوه‌ي توليد و يا جايگزيني دستگاه‌ها زياد است. نتايج حاصل از در نظرگرفتن اثر اجراي قانون هدفمندكردن يارانه‌ها نيز نشان مي‌دهد كه ‌برخلاف انتظار اجراي اين قانون اثري روي تقاضاي گاز طبيعي ‌در بخش صنعت ندارد.

The industry as one of the most productive sectors is one of the most applicants energy especially natural gas. In this study using structural time series model (STSM) for evaluating demand for natural gas in the industrial sector of Iran is the focus of the analysis. Such model contains unobservable elements which have been transported to state space model with the use of kalman filter and is estimated by implementing maximum likelihood approach for the period of 1981-2011. Finding of the research is that, first of all the nature of the trend is smooth one. Secondly, it is changing on a nonlinear basis. The estimated demand function shows that price elasticity for natural gas in the long and short run is less than unit, correspondingly, (-0.33) and (-0.16). So, natural gas price in the short and long term is inelastic and even the time horizon which is one of the effective factors on the value of elasticity, have no influence on this good. Hence, it is suggested using nonpricing policies like induce production sector through tax-deductible depreciation and financing industries through the banking system. However, production elasticities of natural gas in the short and long run, correspondingly, are 2.08 and 0.99. These findings show that in the short term to keep pace with increased production in the manufacturing sector, the more intensive use of natural gas is observed. Cross elasticity for electricity is estimated to be 1.64 in the long run and 0.76 in the short run. This result suggests that in the long run the possibility of changing or replacing devices is high. The result of considering the implementation of the Targeting of Subsidies Plan shows that this policy has no influence on natural gas demand in industrial sector of Iran.