مطالعه ويژگيهاي فنولوژيكي و ساير خصوصيات رويشي كلن‌هاي مختلف صنوبر گونهPopulus euramericana در گيلان

Study on phonological and growth characteristics of different poplar clones (Populus euramericana (Dode) Guinier) in Guilan province

طرح تحقيقاتي ايجاد كلكسيون پايه مادري صنوبر در ادامه طرح ملي جمع‌آوري كلن‌هاي مختلف صنوبر و ايجاد خزانه سلكسيون در شرايط اقليمي ايستگاه تحقيقات صنوبر در سال 1362 با تعداد 64 كلن از انواع كلن‌هاي صنوبر اجرا گرديد (در اين نوشتار فقط كلن‌هاي مختلف صنوبر گونه اورآمريكن مورد مطالعه قرار گرفته‌اند). همه ساله تا پايان اجراي اين تحقيق فاكتورهاي فنولوژي نظير زمان ظهور گل، برگ، بذر و خزان برگ‌ها از شروع فصل رويش تا پايان آن مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. مطالعات فنولوژي كلن‌هاي مورد تحقيق طي سالهاي مختلف فعاليت حياتي آنها از محدوده زماني اواسط اسفند تا اواسط فروردين شروع شده و تا اواخر آذر كه مصادف با پايان خزان برگهاست، پايان مي‌يابد. اختلاف زماني بين ظهور پديده‌هاي حياتي كلن‌هاي مورد مطالعه در سالهاي مختلف از چند روز تا چند هفته متفاوت است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه از ميان 17 كلن اورآمريكن مورد مطالعه، كلن P.e.chopita زودترين و كلن P.e.94/57 ديرترين زمان گلدهي را نشان مي‌دهند. به لحاظ آغاز فعاليت فيزيولوژيك كه با ظهور برگها شروع مي‌شود كلن P.e.488 زودتر از ساير كلنها فعاليت فيزيولوژيك خود را آغاز كرده و كلن P.e.agresgrandis ديرتر از بقيه فعاليت خود را آغاز نموده است. رسيدن بذرها و پراكنش آنها در كلنP.e.488 زودتر از ساير كلنها و در كلنP.e.costanzo ديرتر از همه شروع مي‌شود. ميزان رشد قطري در كلن P.e.triplo با ميانگين قطري 73/24 سانتيمتر و كلن P.e.riminii با ميانگين 81/15 سانتيمتر به‌ترتيب بيشترين و كمترين مقادير رشد قطري را به خود اختصاص داده‌اند. از لحاظ رشد ارتفاعي كلن P.e.94/57 بيشترين مقدار (48/31 متر) و كلن P.e.chopita از نظر رويش ارتفاعي كمترين مقدار را داشته است (4/22 متر).

Collection research design established with 64 clones of poplar at climatic condition of poplar research station in 1983. They are planted in distance 5 meter in row. This design find out after two nation design as collection of different poplar clones and selection nursery establishment. Factors of phenomena like open catkin, flowers, capsule of seeds and leaves falling were studied every year. Results showed that Populus chopita was sooner than the other clones and P.e.94/57 was late for catkin appearance. Physiological activities start with appearance leaves that P.e.488 clone was sooner and P. agresgrandis was latest of them. Seed dispersal was started in P.e.488 clone sooner and P.e.costanzo was late. Amount of diameter growth in P.e. triplo clone with diameter average 24/73 cm and P.e.riminii clone with15/81cm were most and least respectively. Height growth in P.e. 45/51 and P.e.agresgrandis with 28.65 and 14.4 m were most and least respectively.