بررسي اثر آللوپاتيك گياه Achillea wilhelmsii دركنترل علف هرز Amaranthus retroflexus و ميزان عملكرد رشد Glycins max

Allelopathic survey of Achillea wilhelmsii in control of Amaranthus retroflexus on growth of Glycin max

چكيده از گياهان دارويي مي توان يراي كنترل علف‌هاي هرز در سيستم‌هاي كشت ارگانيك بهره گرفت. اين پژوهش به‌منظور مطالعه و ارزيابي خاصيت آللوپاتيك عصاره و آميخته خاكي بومادران گل زرد (Achillea wilhelmsii) بر جوانه‌زني و شاخص‌هاي رشد و عملكرد سويا و علف هرز تاج خروس صورت گرفت كه اين مطالعه در دو بخش آزمايشگاهي و گلخانه‌اي (در آزمايشگاه و گلخانه جهاد كشاورزي سرايان در سال 1390 انجام شد. پس از جمع‌آوري گياه در اطراف فردوس و در مرحله گلدهي عصاره آبي بومادران گل زرد به كمك دستگاه ساكسوله از سرشاخه گلدار اين گياه استخراج شد. در بخش آزمايشگاهي براساس طرح كاملاً تصادفي و در سه تكرار اثر غلظت‌هاي مختلف عصاره آبي بومادران (5/12، 25، 5/37 گرم در ليتر) به همراه آب مقطر بعنوان شاهد بر جوانه‌زني بذور تاج خروس و سويا بررسي شد. در بخش گلخانه‌اي هم كه براساس طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي علاوه بر اعمال غلظت‌هاي مذكور عصاره، آميخته خاكي اندام هوايي بومادران در چهار سطح (0 به‌عنوان شاهد، 5، 10و 15 درصد وزني) در سه تكرار به خاك گلدان سويا و تاج خروس اضافه گرديد. در بخش آزمايشگاه غلظت‌هاي مختلف عصاره، جوانه‌زني تاج خروس را بطور كامل متوقف نمود. اگرچه در سويا كاهش معني‌دار شاخص‌هاي رشد در غلظت‌هاي بالاي عصاره مشاهده شد. در بخش گلخانه هم غلظت‌هاي مختلف عصاره بر ارتفاع ساقه، تعداد برگ، عملكرد دانه، وزن هزار دانه سويا تاثيري نداشت اما ساير شاخص‌هاي رشد و عملكرد را كاهش داد. در غلظت 5/37 گرم در ليتر عصاره بومادران توانست ارتفاع بوته تاج خروس شاهد را 80 درصد و بيوماس و عملكرد دانه را 40 درصد كاهش دهد. آميخته خاكي نيز با شدت بيشتري اكثر شاخص‌هاي رشد و عملكرد را در تاج خروس با تاثير اندكي بر سويا تحت تاثير قرار داد و توانست عملكرد دانه تاج خروس را 75 درصد كاهش دهد. برآيند نتايج فوق نشان مي‌دهد بومادران گل زرد داراي خاصيت آللوپاتيك بوده و مي‌تواند براي كنترل تاج خروس در سويا استفاده شود. واژگان كليدي: آللوپاتي، بومادران زرد، تاج خروس، سويا، عصاره

Medicinal plant may be used as a viable weed control technology in organic systems. This study was carried out to evaluate the allelopathic effect of foliage extract of Achillea wilhelmsii on seed germination and growth characteristic of soybean and Amaranthus retroflexus. In two series of laboratory and greenhouse experiment in Jihad-e-agriculture research center of Sarayan in 2010. Plants aerial parts in blooming were collected from around ferdows at and aerial part of Achillea wilhelmsii was extracted using the soxhlet extractor. In laboratory experiment were conducted based on completely randomized design with three replications, the effect of different concentration aquatic extract of santal in yarrow (12.5, 25, 37.5 g/l) with distilled water as control as on germination seed Amaranthus retroflexus and Glycins max, were investigated. In the greenhouse, which is based on randomized completed block design in addition to the concentration of the extract adding four levels (0 as control and 5, 10, 15%) of decomposed residues of Achillea wilhelmsii in with three replications was aded to pots of Amaranthus retroflexus and Glycins max. According to the laboratory results, concentrations of extract were completely inhibited germination of A. retroflexus. However significant reduction of growth characteristic of soybean was observed at high level of extracts. Height, biomass and seed yield of redroot pigweed decreased 80%, 40% and 40% in the concentration of 37.5 g/l of santal in yarrow respectively. Decomposed residues were strongly reduced the growth and yield characteristic of redroot pigweed with a little effect on growth of soybean. They decreased seed yield 75%. The results generally showed that Achillea wilhelmsii had allelopathic ability and can be used to control of Amaranthus retroflexus in soybean.