مبناي طرح‌واره‌اي استعاره‌هاي موجود در ضرب‌المثل‌هاي شرق گيلان

The Schematic Basis of the Metaphors in the Proverbs of Eastern Guilan

در مقالۀ حاضر، مبنای طرح‌واره‌‌ای استعاره‌‌های موجود در پیكرۀ ضرب‌‌المثل‌‌های شرق گیلان بر مبنای مدل «طرح‌‌واره‌‌های تصوری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌‌شناسی شناختی بررسی می‌شود. ضرب‌‌المثل‌‌ها به دلیل اهمیتی كه در فرهنگ‌‌ها، انعكاس فرهنگ مردم و هویت فردی ـ اجتماعی آنان دارند مقوله‌‌ای مهم در مطالعات زبانی محسوب می‌‌شوند. تداوم ضرب‌‌المثل‌‌ها طی زمان‌‌ها و فرهنگ‌‌ها حكایت از عملكرد شناختی (و جامعه‌‌شناختی) آن‌ها دارد. از آن‌جا كه طرح‌‌واره‌‌های تصوری از مهم‌‌ترین سازوكارهای زبان در معنی‌‌شناسی شناختی محسوب می‌‌شوند و نیز در مورد چگونگی عملكرد آن‌‌ها در گویش‌‌های ایرانی مطالعۀ‌‌ چندانی صورت نگرفته است، ضرورت انجام این پژوهش دوچندان می‌‌نمود. این پژوهش به‌‌ روش توصیفی ـ استقرایی است. شواهد به‌‌دست‌آمده نشان می‌دهند كه انواع كلی طرح‌‌واره‌‌های مشخص‌شده توسط ایوانز و گرین از جمله طرح‌‌وارۀ فضا، طرح‌‌وارۀ مهارشدگی، طرح‌‌وارۀ جابه‌جایی (حركت)، طرح‌‌وارۀ نیرو، طرح‌‌وارۀ پیوستگی، طرح‌‌وارۀ توازن، طرح‌‌وارۀ همسانی، و طرح‌‌وارۀ موجودیت در ضرب‌‌المثل‌‌های شرق گیلان یافت می‌‌شود.

  The current research has explored the schematic basis of the metaphors in the proverbs of Eastern Guilan within the framework of cognitive semantics, based on Evans and Green’s schematic model (2006). Cultures along with social identities are well reflected in the proverbs and therefore studying proverbs are of focal importance in linguistics. Studying the discursive use of proverbs in a given culture diachronically will reveal their cognitive -and sociological- function. Moreover, image schemas are dynamic patterns in cognitive semantics which are not studied thoroughly in Iranian dialects; in fact there are only few studies on the subject. The present study was designed in a descriptive- analytic manner to study mentioned concepts.Upon the analysis of data, it became apparent that the general types of image schemas provided by Evans and Green such asspace schema, containment schema, locomotion schema, force schema, unity schema, balance schema, identity schema and existence schema could be traced in the proverbs of Eastern Guilan.