ارزيابي اثر تغييرات بارش و دما بر روند جريان رودخانه‌هاي حوضه آبريز درياچه اروميه

Assessment of the Effects of Temperature and Precipitation Variations on the Trend of River Flows in Urmia Lake Watershed

تحليل روند، يكي از روشهاي مناسب به‌منظور ارزيابي شرايط هيدروكليماتولوژيكي در حوضه‌هاي آبريز است كه به‌صورت متداول براي بررسي تغييرات يك متغير در طول زمان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هر چند در شرايط واقعي، بسياري از پديده‌هاي هيدرولوژيكي نظير جريان رودخانه‌ها، متاثر از عوامل اقليمي و محيطي هستند كه اين وابستگي‌ها عمدتاً در تحليلهاي معمول روند مورد توجه قرار نمي‌گيرد. هدف تحقيق حاضر، بررسي روند تغيير جريان رودخانه‌هاي حوضه آبريز اروميه در 25 ايستگاه هيدرومتري، با و بدون لحاظ نمودن تغييرات دما و بارش بود كه به اين منظور روشهاي مختلفي مورد استفاده قرار گرفت. به‌طور خلاصه، نتايج تحقيق نشان دهنده وجود روند كاهشي دبي در كليه ايستگاههاي مورد بررسي بود كه نه مورد آنها معني‌دار بود. همچنين با در نظر گرفتن روندهاي موجود در بارش و دماي ايستگاهها، روند كاهشي دبي در هفت ايستگاه معني‌دار بود كه نشان دهنده كم بودن تاثير اين عوامل بر روند كاهش دبي ايستگاههاي مربوطه است. بر اين اساس مي‌توان نتيجه گرفت تغييرات دما و بارش تاثير مستقيمي بر استنباط وجود روندهاي معني‌دار در دبي‌ها دارد، به نحوي كه در نظر گرفتن تغييرات اين مولفه‌ها، مي‌تواند منجر به نتايج كاملاً متفاوتي در تشخيص وجود و معني‌داري روند در دبي شود.

Trend analysis is one of the appropriate methods to assess the hydro-climatic condition of watersheds, which is commonly used for analysis of change pattern in a single variable over time. However, in real cases, many hydrological variables such as river flow are directly affected by climate and environmental factors, which usually go unnoticed in routine analyzes. The aim of the present research is to investigate the trend of river discharge in 25 hydrometric stations in Lake Urmia river basin with and without consideration of temperature and rainfall variability. Briefly, the results showed that there is a decreasing trend in all stations, which is significant in 9 cases. Also, it has been shown that regarding to trends in precipitation and temperature, the number of stations with significant decreasing trend will reduce to 7, which shows low impact of climate factors on the reduction rate of discharge in these stations. Based on the results, it can be concluded that climate variations have direct effect in inferring significant trends in river flow, so that considering these variables in studying of river discharge can lead to different results in the detection of significant trends.