اثر عصاره‌هاي متانولي كلپوره و شاتره روي سفيد‌بالك پنبه، Bemisia tabaci (Hem.: Aleyrodidae)، و اثرات جانبي آن روي بالتوري سبز، Chrysoperla carnea (Neu.: Chrysopidae)، در مقايسه با پي‌متروزين در شرايط

Effects of methanolic extracts of Teucrium polium and Fumaria parviflora on sweet potato whitefly, Bemisia tabaci (Hem.: Aleyrodidae), and subsequent side effects on common green lacewing, Chrysoperla

كارايي عصاره‌هاي متانولي شاتره، Fumaria parviflora (Lam.) (Fumariaceae)، و كلپوره، Teucrium polium (L.) (Lamiaceae)، روي سفيدبالك پنبه، Bemisia tabaci (Genn.)، و اثرات جانبي آن روي بالتوري سبز، Chrysoperla carnea (Stephens)، درمقايسه با پي‌متروزين در شرايط آزمايشگاهي‌ بررسي شد. آفت‌كش و عصاره‌هاي مذكور با غلظت LC50 محاسبه‌شده، روي گلدان‌هاي بوته‌هاي گوجه‌فرنگيِ داخل قفس‌هاي با پوشش توري پاشيده شدند. تخم‌هاي بالتوري داخل محفظه‌هاي مقوايي كه به بوته‌هاي گوجه‌فرنگي آويخته مي‌شد، رهاسازي شد. آزمايش‌ها در دماي 5‌ ± ‌25 و رطوبت 5‌ ± ‌50 و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. غلظت LC50 عصاره‌هاي كلپوره و شاتره، و پي‌متروزين به‌ترتيب 629/82، 002/23 و 118/0 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر به‌دست آمد. درصد كاهش تراكم جمعيت سفيدبالك پنبه توسط عصاره‌هاي شاتره و كلپوره، آفت‌كش پي‌متروزين و بالتوري سبز به‌ترتيب در مرحله تخم، 91/86، 51/83، 29/84 و 26/54 درصد؛ در مرحله پورگي، 39/81، 68/79، 05/78 و 40/52 درصد؛ در مجموع كل مراحل نابالغ، 76/82، 31/77، 12/78 و 99/44 درصد؛ و در مجموع كل مراحل پورگي، 01/83، 07/81، 00/79 و 20/64 درصد بود. نتايج نشان داد كه اين عصاره‌هاي گياهي مي‌توانند به‌عنوان جايگزين سموم شيميايي در شرايط طبيعي استفاده شوند.

The efficiency of methanolic extracts of Fumaria parviflora (Lam.) (Fumariaceae) and Teucrium polium (L.) (Lamiaceae) on the sweet potato whitefly, Bemisia tabaci (Genn.), and its side effects on the common green lacewing, Chrysoperla carnea (Stephens), comparing with pymetrozin were studied in laboratory conditions. The calculated LC50 values for pymetrozin and plant extracts were used for spraying the tomato plant pots, which had been caged and covered with fabric mesh, while cardboard chambers containing lacewing eggs hanged from tomato plants. The experiments were carried out at 25 ± 5 °C, 50 ± 5 RH and photoperiod of 16: 8 h (L: D). The LC50 for T. polium and F. parviflora extracts as well as pymetrozin were found out to be 82.629, 23.002 and 0.118 mg/ml, respectively. The rate of population reduction of B. tabaci by F. parviflora and T. polium extracts, pymetrozin and common green lacewing was 86.91, 83.51, 84.29 and 54.26 percent in egg stage; 81.39, 79.68, 78.05 and 52.40 percent in nymphal stage; 82.76, 77.31, 78.12 and 44.99 percent in total immature stages as well as 83.01, 81.07, 79.00 and 64.20 in total nymphal stages. Findings showed that the herbal extracts can be used as alternative chemicals in place of pesticides in natural conditions.