عوامل موثر در توسعه صادرات خدمات با فناوري بالا در جمهوري اسلامي ايران

Factors Influencing on Development of High-Tech Services Exports in the Islamic Republic of Iran

مطالعه حاضر به معرفي عوامل موثر بر توسعه صادرات خدمات با فناوري بالا در ايران مي پردازد. از آنجا كه با ابلاغ سياست هاي كلي برنامه پنجم توسعه، سياستگذاران كشور به تدوين برنامه توسعه صادرات خدمات با فناوري بالا در بند 29 آن فراخوانده شدند، تبيين حوزه موضوعي خدمات با فناوري بالا و شناسايي عوامل موثر بر توسعه صادرات آن در كشورمان هدف اصلي اين مطالعه قرارگرفت. بر اين اساس ضمن مروري جامع بر ادبيات موضوعي از ميان جامعه آماري 555 عضوي مورد مطالعه، تعداد 255 نفر از طريق روشهاي نمونه گيري گروه بندي شده و با انتساب متناسب انتخاب، سپس با جمع آوري داده هاي مورد نياز با استفاده از ابزارهاي مراجعه به اسناد و مدارك، مصاحبه، تشكيل گروه هاي كانوني و پرسشنامه با ضريب پايايي 79 درصد، در قالب روش پژوهشي غيرآزمايشي پيمايشي، به استخراج عوامل و شاخص هاي هدفگذاري شده پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاري (SEM) و از نرم افزار Lisrel بهره گرفته شده است. نتايج مطالعه نشان مي دهد كه الزامات پايه و عوامل مربوطه، الزامات كارآيي و رقابت‌پذيري و الزامات ماندگاري و عوامل مربوطه از عوامل اصلي موثر در توسعه صادرات با فناوري بالا در جمهوري اسلامي ايران بوده كه 80 درصد تغييرات الزامات پايه،‌ 68 درصد الزامات رقابت پذيري و 84 درصد ماندگاري توسط مدل اين تحقيق قابل احصا است. همچنين در اين مطالعه با توجه به يافته‌ها برخي پيشنهادات كاربردي و علمي ارايه گرديده است.

This study introduces the factors influencing on development of high-tech services exports (HTSE) in Iran. After communicating the overall policies of the fifth development plan, the national policy-makers were invited to formulating the exports development plan of high-tech services according to paragraph 29. This paper aimed to the explanation of high-tech services and identification of factors affecting HTSE. In this regard, by a review of literature, initially a sample with 255 people out of a statistical population with 555 members was selected using cluster sampling techniques, then the statistical data was gathered using documentary searches, interviews, formation the focus groups and completion the questionnaires with reliability coefficient of 79 percent. Finally, the factors and targeted indicators have been drawn out of a non-experimental survey design using structural equation modeling (SEM) in Lisrel software environment. The findings indicate that basic requirements and related factors, necessities of efficiency and competitiveness and sustainability as well as related components are of main factors affecting development promotion of high-tech exports in I.R.Iran. The model specified explains the 80 percent of changes in basic requirements, 68 percent of competiveness necessities, and 84 percent of sustainability needs.