ارزيابي فرايند پراكسيد قليايي و پراكسيد فعال‌شده در رنگ‌بري خميركاغذ شيميايي- مكانيكي حاصل از چوب پهن‌برگان

A Comparison Between Alkali Peroxide and Activated Peroxide Processes in Bleaching Hardwoods Chemi-mechanical Pulp

خمیركاغذ شیمیایی­مكانیكی (CMP) رنگ­بری نشده، دارای بازده خمیرسازی 85% و تولید شده از گونه­های ممرز، راش و صنوبر به­ترتیب با نسبت 3، 1 و 1، برای رنگ­بری با پراكسید مورد استفاده قرار گرفت. برای رنگ­بری خمیركاغذ از دو سامانه پراكسید قلیایی (رنگ­بری متداول) و پراكسید فعال­شده توسط ماده فعال­ساز TAED، استفاده شد. تیمارهای مورد استفاده برای رنگ­بری شامل درصدهای مختلف پراكسید هیدروژن و سود سوزآور بود. ویژگی­های مورد ارزیابی در این تحقیق، میزان كاربری پراكسید هیدروژن، بازده رنگ­بری، گزینندگی فرایند، روشنی خمیركاغذ رنگ­بری­شده و میزان بار آلودگی (COD) پسآب تولید شده از رنگ­بری بود. نتایج به دست آمده نشان داد كه در هر دو سامانه رنگ­بری، با افزایش كاربری مواد شیمیایی رنگ­زدا، میزان روشنی افزایش می­یابد، اما روند این افزایش دارای سیر كاهشی بود. با افزایش كاربری مواد شیمیایی رنگ­زدا، بازده رنگ­بری كاهش یافته اما میزان پراكسید باقی‌مانده افزایش می­یابد. مقایسه فرایند پراكسید فعال­شده با فرایند متداول نشان داد كه، كارایی رنگ­بری پراكسید فعال­شده كمتر بود و میزان بهبود روشنی خمیركاغذ نسبت به فرایند رنگ­بری پراكسید قلیایی افت پیدا كرد. اما میزان بازده و همچنین بار آلودگی پسآب در سامانه رنگ­بری پراكسید فعال­شده كمتر بود.  

Unbleached chemi-mechanical pulp of 85% pulp yield and produced from hornbeam, beech and populus woods respectively by 3:1:1 ratio, was used for peroxide bleaching. Two bleaching systems, alkali peroxide (conventional bleaching) and activated peroxide by TAED activator, were used for pulp bleaching. Bleaching treatments included different percentages of hydrogen peroxide and caustic soda consumption. In this research, the hydrogen peroxide consumption rate, pulp yield, process selectivity, bleached pulp brightness and bleaching effluent pollution load (COD) were investigated. Results showed that, brightness values were increased by bleach chemicals charge rising, in both bleaching systems, but the increasing trend was downward. Also, pulp yield was decreased by increase of chemical charges, but residual peroxide was raised. The activated peroxide process compare to conventional process had lower efficiency and brightness improvement values of pulp were less than those of alkali peroxide process. But pulp yield and effluent pollution load was less by activated peroxide bleaching.