مباني نظريه اعتبار عقد احتمالي (مطالعه تطبيقي در حقوق ايران و مصر)

Foundations of Theories for Aleatory Contracts (A Comparative Study in the Legal System Iran & Egypt)

مبناي ترديد نسبت به اعتبار عقد احتمالي در حقوق ايران نقض اصل لزوم تعيين قطعي عوضين است. با تحليل حديث نفي غرر و تفسيري منعطف از مواد قانون مدني (به عنوان مستندات اصل) و تحليلي پيرامون اصل منع استفاده بلاجهت، اصل اتقان در عمل، نظم عمومي و سيره عقلا (به عنوان مباني اصل)، روشن مي‌گردد كه مستندات و مباني مذكور منافاتي با اعتبار عقد احتمالي ندارد. اعتبار عقد احتمالي در حقوق ايران با نظريه كفايت قابليت تعيين عوضين كه مورد پذيرش برخي فقها بوده، قابل توجيه است. اين نظريه كه مبتني بر قاعده نفي عسر و حرج، نظم عمومي و عرف سليم جامعه است، در موادي از قانون مدني به طور خاص مورد پذيرش واقع گرديده است. در قانون مدني مصر نظر به پذيرش نظريه كفايت قابليت تعيين ترديدي نسبت به اعتبار عقد مذكور مطرح نگرديده است. مبناي پذيرش چنين نظريه‌اي تحول در مفهوم غرر به تبع عرف است. عدم تاثير غبن در صحت عقود احتمالي مبناي ديگري بر صحت عقد مورد بحث در حقوق مصر است.

In Iranʹs law, hesitation in the validity of aleatory contract is breaking of the principle of enforceability of definite determination of considerations. With the analysis of the Hadith of Rejection of Risk, a flexible interpretation of civil code (as the documents of principle), and an analysis of the Principle of Unjust Enrichment, the Principle of Security in Action, public order, and the way of wise people (as the basics of principle), it was specified that the mentioned documents and basics are not against the legality of aleatory contract. In Iran, legality of aleatory contract is justifiable with the Theory of Adequacy of Capability Determination of considerations that has been accepted by some Islamic experts. This theory that relays on hardship rule, public order and reasonable custom, is accepted in some cases of Civil Law. In Egyptʹs Civil Law, considering the acceptance of the Theory of Adequacy of Capability determination, there is no hesitation in the validity of the mentioned contract. The reason for the acceptance of such a theory is the development of the conception of risk in customs. Having no effect of deception in the correction of aleatory contract is another reason for the correctness of the contract under discussion in Egyptʹs law.