بررسي ارزش شاخص‌هاي بيمار- محور در نيازسنجي جهت درمان‌هاي ارتودنسي در دانش‌آموزان 13-18 ساله شهر اصفهان

Evaluation of the patient-based indices for orthodontic need assessment in the 13 to 18 year-old adolescents in Isfahan

زمينه و هدف: از ديدگاه سلامت‌نگر، روش‌های حرفه‌ای تعيين نياز به درمان با وجود ارزش و استفاده زياد دارای نقايصی بوده و بايد با روش‌های بيمار- محور جايگزين يا ادغام شود. هدف از انجام اين مطالعه مقايسه و بررسی استفاده از شاخص كيفيت زندگی بر پايه پرسشنامهChild Oral Health Impact Profile (COHIP) و شاخص Aesthetic Component-Index of Orthodontic Treatment Need (AC) به عنوان دو روش سنجش بيمار- محور، با تعيين نياز به درمان‌های ارتودنسی با استفاده از Dental Health Component-IOTN به عنوان روش سنجش حرفه‌ای نياز بود. روش بررسی: اين مطالعه به صورت مقطعی- تحليلی در 597 نفر از دانش‌آموزان راهنمايی و دبيرستان شهر اصفهان با طيف سنی 13 تا 18 سال انجام شد. پس از تكميل پرسشنامه كيفيت زندگی، جزء دندانی IOTN توسط دو معاينه‌گر آموزش ديده و كاليبره (ضريب توافق 9/0) اندازه‌گيری شد. همچنين دانش‌آموزان با استفاده از تصاوير دهگانه جزء زيبايی، وضعيت خود را نمره‌دهی كردند. آزمون همبستگی اسپيرمن و آزمون‌های قدرت تشخيصی تست‌ها شامل حساسيت، ويژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی جهت مقايسه شاخص‌ها استفاده شد. يافته‌ها: از 568 دانش‌آموز مورد مطالعه 7/16% براساس شاخص حرفه‌ای و 1/2% براساس ارزيابی خود، نياز به درمان ارتودنسی داشتند. تنها 10% اين افراد دو مشخصه ناهنجاری شديد و تأثير بد بر كيفيت زندگی را به طور همزمان داشتند. با اينكه رابطه معنی‌داری ميان درجه مال اكلوژن و كيفيت زندگی ديده شد، ارتباط شاخص COHIP با جزء دندانی ضعيف )16/0(r= و با جزء زيبايی درحد متوسط )37/0(r= بود (001/0P=). حساسيت AC بسيار ضعيف ولی دارای ويژگی بالايی بود و دو شاخص ديگر از حساسيت و ويژگی متوسطی برخوردار بودند. نتيجه‌گيری: شاخص‌های بيمار- محور مورد مطالعه، قابليت تعيين نياز به درمان ارتودنسی را به تنهايی دارا نيستند، اما می‌توان از آن به عنوان ابزاری ضروری در كنار روش‌های حرفه‌ای در جهت تشخيص افراد اولويت‌دار در دريافت خدمات استفاده كرد.

Background and Aims: Normative need assessments should be substituted or integrated by patient-based outcome measures regarding their shortages in health-oriented approach . This study aimed to assess and compare the ability of  an index of oral health-related quality of life measured by Child Oral Health Impact Profile (COHIP) questionnaire and the Aesthetic Component of Index of Orthodontic Treatment Need (AC-IOTN) to identify the normative need to orthodontic treatment using Dental Health Component-IOTN in a sample of the Iranian adolescents. Materials and Methods: Target population of this cross-sectional analytic study was 597 of the 13 to 18 year-old schoolchildren enrolled in middle and high schools of the city of Isfahan, Iran. They completed the COHIP questionnaire and then were examined by two calibrated trained dentists (agreement coefficient:0.9) to record the DHC grading. The students scored their AC in according to the images of the scale. The association between subjective indicators and clinically defined need were evaluated by the correlation analysis and the statistics for the diagnostic validity of tests. Results: Of 568 examined students, 16.7% and 2.1% had definite need according to DHC and AC criteria, respectively. 10% of orthodontic patients had perceived distinct impact on their quality of life. The significant association (P=0.001) between the severity of malocclusion and quality of life was at moderate level by AC (R=0.37), but it was not convincing enough by DHC (R=0.16). The specificity of AC to detect the healthy ones showed to be excellent but its low sensitivity disabled the recognition of patients, precisely. Conclusion: The considered patient-based indices did not meet the competencies to define the orthodontic need in the adolescents, but it could be employed to identify the persons with impaired quality of life and it would probably benefit  the process of prioritization.