اثر رژيم هاي آبياري بر ويژگي ‌هاي مورفوفيزيولوژيكي و عملكرد هيبريد‌هاي ذرت علوفه اي

Effect of irrigation regimes on Morphophysiological characteristics and yield of forage corn hybrids

به منظور بررسي اثر رژيم هاي آبياري بر برخي صفات و عملكرد چند هيبريد جديد ذرت علوفه اي، اين آزمايش در قالب طرح آماري بلوك‌‌هاي كامل تصادفي به‌صورت كرت ‌هاي يك‌بار خرد شده با سه تكرار در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سال 1388 اجرا گرديد. در كرت ‌هاي اصلي سه سطح آبياري نرمال، تنش ملايم و تنش شديد (به‌ترتيب آبياري پس از 70، 100 و 130 ميلي متر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس A) و در كرت ‌هاي فرعي 14 هيبريد ذرت مورد مقايسه قرار گرفت. مقدار آب مصرفي با استفاده از كنتور كه در ابتداي فلكه اصلي قرار داده شده بود كنترل شد. نتايج نشان داد كه تفاوت هيبريدها از نظر ارتفاع بوته و عملكرد علوفه خشك در سطح احتمال پنج درصد و از نظر تعداد برگ، شاخص سطح برگ و وزن خشك بلال در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود، درحالي كه بين وزن خشك برگ هيبريدها اختلاف معني داري مشاهده نشد. هم‌چنين كليه صفات مورد بررسي به‌جز تعداد برگ در بوته به تنش خشكي واكنش نشان داده و اختلاف آن‌ها در تنش هاي مختلف در سطح احتمال يك درصد معني دار شد. برهمكنش هيبريد و رژيم هاي آبياري براي هيچ يك از صفات معني دار نبودند كه بيانگر واكنش مشابه هيبريدهاي مورد مطالعه نسبت به شرايط رژيم هاي آبياري اعمال شده مي باشد. تغيير دور آبياري از تيمار آبياري نرمال به تنش شديد باعث كاهش عملكرد علوفه خشك به ميزان 44 درصد شد. هيبريد شماره 4 (KSC700) از نظر وزن خشك بلال بيش‌تر (54/771 گرم) و با عملكرد علوفه خشك (15565 كيلوگرم در هكتار) در شرايط تنش خشكي به عنوان بهترين هيبريد بود كه مي توان بالا بودن عملكرد در اين هيبريد را به طولاني تر بودن دوره رشد آن نسبت داد كه زمان بيش‌تري را براي توليد و تجمع مواد در اختيار گياه قرار مي‌دهد. با توجه به همبستگي مي توان نتيجه گرفت كه صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشك برگ، وزن خشك ساقه و وزن خشك بلال در تغييرات عملكرد علوفه در شرايط كمبود رطوبت خاك مي توانند اثر قابل ملاحظه‌اي داشته باشند.

In order to investigate the effect of drought tension on some traits and yield of a number of new forage corn hybrids, this experiment was conducted as split-plots in statistically randomized complete blocks design with three replications at the experimental field of Seed and Plant Improvement Research Institute of Karaj in 2009. In the main plots three levels of normal irrigation, mild tension and sever tension (irrigation after 70, 100 and 130 mm accumulative evaporation from evaporation pan class A, respectively) and in sub-plots 14 corn hybrids was compared. The amount of consumed water was controlled by using power control placed at the beginning of the main faucet. The results showed that hybrids difference in terms of plant height and dry forage yield was significant at five percent probability level and in terms of leaf number, leaf area index and ear dry weight was significant at one percent probability level, while no significant difference between leaf dry weights of hybrids was observed. Also, all the investigated traits except the number of leaf in plant react to drought tension and their difference in different tensions was significant at one percent probability level. The interaction irrigation regimes and hybrid was not significant for any one of the traits that indicates the same reaction of the studied hybrids towards applied irrigation regimes conditions. Switching the irrigation cycle from normal irrigation treatment to sever tension decreased dry forage yield by 44 percent .Hybrid number 4 (KSC700) in terms of more weight of dry ear (771/54 gram) and with dry forage yield (15565 kilogram per hectare) in drought tension conditions was the best hybrid in which the high yield in this hybrid can be due to its longer growth period as provides more time to produce and accumulate materials for plants. With respect to correlation one can conclude that traits plant height, number of leaf, leaf area index, leaf dry weight, shoot dry weight and ear dry weight in forage yield changes in the shortage conditions of soil moisture can have a significant impact.