ارزيابي جنبايي گسل گوربند بر اساس شواهد ريخت زمين ساختي و نوزمين ساختي (شمال شرق تربت جام)

The Movement Evaluation of Gourband Fault According to Morphotectonic and New Neotectonic Evidences (Eastern South of Torbat e Jam)

گستره ي مورد بررسي در شمال شرق ايران و در مجاور شهر تربت جام واقع شده است. گسل هاي اصلي همچون گل بانو، گوربند، جهان آباد، رسول آباد و كجاب در فاصله ي كمي نسبت به شهر تربت جام قرار دارند. گسل گوربند بزرگترين گسل موجود در رسوبات آبرفتي دشت تربت جام است كه داراي روند شمال غرب- جنوب شرق مي باشد. بررسي فعاليّت زمين ساختي گسل مذكور با توجه به نزديكي به شهر و قرارگيري روستاهاي مختلف در مجاور آن داراي اهميت زيادي مي باشد. در اين تحقيق اثر حركات امروزي اين گسل بر ژيومورفولوژي ساختاري منطقه مورد بررسي قرار گرفته است. جهت ارزيابي فعاليّت زمين ساختي گسل مورد بررسي شاخص هاي ريخت زمين ساختي (,V ,SL Smf) به عنوان ابزار اصلي مورد استفاده قرار گرفته اند. مطالعه و بررسي شاخص هاي ريخت زمين ساختي نشان-دهنده ي فعاليّت بالاي اين گسل مي باشد. وجود افرازهاي گسلي تغيير مسير رودخانه ها و آبراهه ها، دره هاي V شكل، چين خوردگي رسوبات كواترنر و تغيير رنگ در رسوبات در پهنه ي گسلي از شاخص هاي ژيومورفولوژيكي مهم هستند كه در برداشت صحرايي و در ارتباط با حركت گسل گوربند مشاهده مي شود. جابه‌جايي در آبراهه ها نشان دهنده ي جوان ترين حركات در طول اين گسل مي باشد، همچنين جهت جابجايي در اين كانال ها نيز نشان دهنده جهت حركت امتداد لغز راستبر در گسل مذكور است. وجود فرازش در رسوبات نيوژن در محل اثر سطحي گسل نيز بيانگر بالاآمدگي و مولفه معكوس در اين گسل مي باشد.

The under study area is located at the north east of Iran at the vicinity of Torbat e jam city.The main faults like Golbano, Gourband, Jahan-Abad, Rasoul-Abad and Kajab are located at a short distances from Torbat e jam city. Gourband fault is the largest fault in alluvial sediments of Torbat e jam plain that has north west – south east trend. Studying the geotectonical activity of the mentioned fault regarding its proximity to the city and locating various villages in its neighboring has a great importance. In this research, the effect of recent movements of this fault on the structural geomorphology of the region has been studied. To evaluate geotectonic actions of the studied fault, morphotectonic (Smf, V, SL) has been used as the main tool. Studying neotectonic morphology indices indicate high activity of this fault. The existence of fault rises, changing route of streams and channels, ‘V’ shape valleys, folds of quaternary sediments and change of color in sediments at the fault zone are of the important geomorphologic indices that is observed in field surveying and in connection with the movement of Gourband fault. The movement in channels indicates the youngest movement along this fault, the direction of these channels also indicates the right direction of slip movement in the mentioned fault. The existences of rise in neogen sediments at the location of superficial effect of fault also indicate rising and reserved component in this fault.