نماد پردازي قرآني در شعر معاصر فلسطين ( شخصيت يوسف (ع))

نمادها، همواره در دو حوزه‌ي معناگرايي و تصويرآفريني نقش پربار داشته‌اند و همين دو خصلت ارزشمند ادبي سبب شده است تا نمادها در ساز و كار سرايندگي، به شكلي كارآمد مورد توجه قرار گيرند. شاعران نيز براي رهايي از ورطه‌ ي تاريك و ناپيداي شعارزدگي وگريز از هرگونه سانسور، راهي جز تمسك به نمادهاي گوناگون نيافتند .بر همين اساس مي توان گفت يكي از انگيزه هاي رويكرد شاعران معاصر فلسطين به سمبل(نماد)، بيان غير مستقيم افكار وانديشه واحساسات مي باشد. در اين روش شاعر به منظور پربار كردن محتواي شعري و تبين اوضاع و احوال سياسي و اجتماعي جامعه و حالات دروني خود به صورت رمز گونه، پرده از حقايق مي گشايد. در ميان سمبلها، نمادهاي ديني به لحاظ ماهيت مذهبي و تاكيد شاعران بر محتواي غني فرهنگ قرآني، نسبت به نمادهاي حماسي، نمود بيشتري دارند. از ميان نمادها ي قرآني شخصيت حضرت يوسف (ع) به دليل برخورداري از پتانسيل ودلالتهاي بالقوه و سازگار با تجربه دروني شاعران فلسطين،نسبت به ساير سمبلهاي ديني بسامد بيشتري داشته است. شاعران فلسطيني در آثار خود ابعاد داستاني شخصيت حضرت يوسف (ع) را مورد بازنگري قرار داده، از آن، در جهت انتقال داده هاي ذهني خود به شكل رمزگونه ونمادين بهره جسته اند. در ضمن شاعران فلسطين در پرداختن به اين‌‌ گونه نمادها (نمادهاي قرآني) همواره وجه تحريكي و تشجيعي آنها را مد نظر داشته ‌اند. نتيجه تحقيق حاكي از آن است كه فراخواني شخصيت حضرت يوسف (ع) در شعر فلسطين، مفاهيمي چون مقاومت وپايداري،اميد و رهايي ازگرداب بحرانهاي سخت، را پررنگ وتقويت كرده است. روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي و توصيفي است و سعي در پاسخ دادن به سوالات زير دارد: الف: نماد چيست و چه تاثيري بر فرآيند زبان شعري دارد؟ ب: مهمترين انگيزه‌هاي شاعران فلسطين از كاربرد نمادين شخصيت حضرت يوسف (ع) چيست؟ ج: فراخواني شخصيت يوسف (ع) و داستان آن، چه تاتثري بر افق شعري شاعران فلسطيني ومخاطبان آنان داشته است.

Symbols continue to play effective roles in interpretive literature, imagery and deviations from norm. Therefore, contemporary poets have turned to using symbols, as a last resort, to avoid sloganism and escape censorship. Accordingly, it’s safe to argue that one motive for the use of symbols by Palestinian poets has been to indirectly express their ideas and feelings. Using this strategy, poets uncover the true stories behind events symbolically in order to enrich their poetic concepts as well as to provide a description of the political and social situations of their society and of their inner feelings. Religious symbols have been more evident in comparison to epical symbols among Palestinian poets for these poets’ special emphasis on the fruitful Quran culture. Specifically, Joseph’s character has been more attended and more frequently used by Palestinian poets than other symbols, because of its potential for being more in line with their inner experiences. Findings indicate recalling Josephs’ character in Palestinian poems has highlighted concepts such as resistance, endurance and hope for freedom in the face of difficult crises. This research used a descriptive and analytical methodology to answer the following questions: A- What is a symbol and its effect on the poetic language? B- What are the most important motivations behind a symbolic use of Joseph’s character by Palestinian poets?