بررسي تأثير مديريت‌هاي مختلف كودي بر برخي خصوصيات كمي و كيفي گياه دارويي گشنيز (L. Coriandrum sativum)

Effects of Different Fertilizer Managements on Quantitative and Qualitative Characteristics of Coriander (Coriandrum sativum L.) as a Medicinal Plant

به‌منظور مطالعه اثر میكوریزا و ورمی‌كمپوست بر خصوصیات كمی و درصد اسانس بذر گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum) آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در مزرعه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1) ورمی‌كمپوست، 2) میكوریزا، 3) كود شیمیایی ‌فسفر، 4) مخلوط میكوریزا و ورمی‌كمپوست، 5) مخلوط میكوریزا و كود شیمیایی فسفر، 6) مخلوط ورمی‌كمپوست و كود شیمیایی‌ فسفر و 7) شاهد (بدون مصرف كود) بود . هر كرت آزمایشی جهت مطالعات عملكرد بیولوژیك و عملكرد دانه به دو قسمت تقسیم شد. برداشت عملكرد بیولوژیك گیاه در دو چین زمانی كه 5درصد گیاهان به گل رفته بودند و برداشت عملكرد دانه گیاه، هنگامی كه قسمت اعظم بوته‌ها زرد شده بودند انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد تیمار ورمی‌كمپوست و شاهد به ترتیب بیشترین و كمترین عملكرد دانه و ارتفاع بوته را دارا بودند. تیمارهای ورمی‌كمپوست و میكوریزا به ترتیب در چین اول و دوم بیشترین عملكرد بیولوژیك و وزن خشك برگ در بوته را به‌خود اختصاص دادند، در حالی كه گیاهانی كه هیچ نوع كودی در آنها بكار برده نشده بود، كمترین مقادیر این صفات را دارا بودند. گیاهان تحت تیمار میكوریزا و مخلوط میكوریزا و فسفر دارای بیشترین تعداد چتر و تیمار شاهد از كمترین تعداد چتر برخوردار بود. بیشترین و كمترین درصد اسانس دانه به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار ورمی‌كمپوست مشاهده شد.

In order to study the effect of mycorrhiza and vermin compost on quantitative characteristics and essential oil content of seeds of Coriander, a field experiment was conducted during growing season of 2010 at Agriculture Research Station, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. A randomized complete block design with three replications was used. Treatments included: 1) vermin compost, 2) mycorrhiza, 3) phosphorus, 4) mycorrhiza + vermicompost, 5) mycorrhiza + phosphorus, 6) vermin compost + phosphorus, 7) control (without fertilizer). Each plot was divided to two parts, in order to study green biological yield and seed production. Green biological yield harvested in two times at 5% flowering stage and harvesting seed yield was done when majority of plants got yellow. The result showed that vermin compost and control treatments had the highest and the lowest seed yield and plant height respectively. Mycorrhiza and mycorrhiza + phosphorus treatments had the highest number of umbel per plant, and the lowest number of umbel was shown in control treatment. Control and vermin compost treatments had the highest and lowest essential oil contents of seeds, respectively. In addition vermin compost and mycorrhiza treatments in the first and second cuts had the highest of green biological yield and dry weight of leaf per plant, respectively. Control treatment had the lowest biological yield and dry weight of leaf per plant, in both cuts.