تناوب سببي در زبان فارسي

Causative alternation in Persian

در اين مقاله تناوب سببي در زبان فارسي مورد بررسي قرار مي گيرد. با بررسي داده هاي فارسي نشان داده ايم فعل‌هاي ضدسببي در بازنمايي واژگاني خود بر وجود مولفه سبب و موضوع خارجي دلالت مي كنند. در ادامه با تحليل تناوب سببي در چارچوب رويكرد واژگاني- ساختمند نشان داده ايم تناوب سببي حاصل حضور عبارت زباني حاوي فعل در دو چارچوب معنايي است كه شامل چارچوب سببي و چارچوب ضدسببي مي شود. اين دو چارچوب حاصل كانوني شدن بخشي از صحنه طرح واره اي هستند كه توسط فعل توصيف مي شود و به همراه چارچوب نحوي مربوط، به صورت ساخت‌هاي فعلي سطح پايين نشان داده مي شوند. علاوه بر اين نشان داده ايم تناوبي بودن يك فعل، علاوه بر ويژگي‌هايي معنايي فعل به موضوعات فعلي به كار رفته در جمله نيز بستگي دارد. اين مسيله در رويكردهاي واژگاني به تناوب سببي قابل تبيين نيست زيرا درج واژگاني در نحو رخ مي دهد اما در چارچوب رويكرد فوق كه يك انگاره كاربرد- بنياد محسوب مي شود، مي‌توان آن را تبيين كرد. در اين رويكرد ساخت‌ها عبارات زباني را به عنوان يك كل تاييد مي كنند بنابراين نقش موضوعات فعلي در تناوبي بودن فعل‌ها بر اساس اين رويكرد توضيح داده مي شود.

In this article, the causative alternation in Persian is discussed. First, it is shown that Persian anticausative verbs involve a CAUSE component and an implicit external argument. Second, we claim that causative alternation arises when a single change-of-state verb invokes more than one semantic frame (Fillmore, 1985): causative frame and anticausative frame. These semantic frames are the result of focusing a special part of the schematic scene described by the verb and together with the relevant syntactic frame, they are represented as lower level constructions (Iwata, 2008). Third, the role of arguments in participation in causative alternation can be accounted in a usage-based model of grammar. Based on this view, constructions sanction linguistic expressions as a whole.