اسباب متعدد در مسيوليت مدني

گاه در به وجود آمدن خسارت، دو يا چند نفر دخالت دارند كه به مساله تعدد اسباب معروف است. در اين حالت تلاش ميشود از ميان اسباب متعددي كه موجب وارد شدن خسارت ميشوند، آن سببي كه سزاوار تحمل چنين مسوليتي است، شناسايي گردد. فقها و حقوقدانان درخصوص نحوه تقسيم مسيوليت بين اسباب، پژوهشهاي ستودني انجام دادهاند، ليكن رابطه سببيت در تعدد اسباب طولي، همچنان بسيار پيچيده و غامض باقي مانده است. تعدد اسباب، ممكن است به سه صورت مطرح باشد: طولي، عرضي و يا اجمالي. هرگاه در يك حادثه دو يا چند سبب، يكي بعد از ديگري تاثير گذار باشد و موجب حادثه گردند، در اين صورت اجتماع اسباب طولي تحقق مييابد؛ هرگاه چند نفر در ارتكاب عمل زيانبار با هم همكاري نمايند و در انجام عمليات اجرايي با هم مشاركت داشته باشند، و نتيجه هم مستند به عمل هر دو باشد اسباب عرضي خواهد بود. اما، گاه علم اجمالي به ايجاد زيان به وسيله يكي از چند سبب محصور وجود دارد، بدون اينكه سبب مزبور به طور تفصيلي معلوم و معين باشد. در اين صورت اسباب طولي مطرح ميشوند. در اين صورت، مساله تشخيص مسيول در اجتماع اسباب است كه در اين گونه موارد در تعيين سبب ضامن اختلاف نظر وجود دارد و نظريههاي متفاوتي ارايه شده است.