كاليبراسيون مقاومت كششي مدل سنگ در نرم‌افزار PFC2D با استفاده از تابع توزيع ريزترك و روش كلامپ

Calibration of tensile strength of a rock model in PFC2D by using distribution function of micro-cracks and clumping method

توانایی روش المان مجزا برای شبیه‌سازی شروع و گسترش ترك محققان را قادر ساخته تا مطالب مختلفی را در زمینه مكانیزم شكست در سنگ‌ها بررسی كنند كه با استفاده از روش‌های المان محدود و المان مرزی امكان‌پذیر نیست. بررسی تعداد میكروترك‌ها و آستانه شكست در سنگ‌ها به فهم بهتر رفتار سنگ‌های شكننده تحت شرایط واقعی كمك می‌كند. نرم‌افزار PFC2Dبر اساس روش المان مجزا بوده و قابلیت ویژه آن در مدل‌سازی گسترش ترك نسبت به دیگر روش‌های عددی است. مشكلی كه محققان در مدل‌سازی با این نرم‌افزار مواجه هستند، عدم تطابق مقاومت كششی مدل عددی و الگوی شكست آن با نمونه واقعی با مقاومت فشارشی بالا است. در این تحقیق از نتایج آزمایشگاهی برای كالیبراسیون مدل‌های عددی استفاده شد. از نمونه سنگ گرانیت مقاطع نازك پتروگرافی و نمونه‌هایی نیز برای انجام مطالعات SEMتهیه شد. اطلاعات لازم در مورد توزیع دانه‌بندی و توزیع ریزترك‌ها در این نمونه سنگ با انجام مطالعات میكروسكوپی برای استفاده در مدل‌های عددی به دست آمد. علاوه بر این در این تحقیق برای دستیابی به الگوی شكست صحیح مدل‌ها مطابق با نمونه‌های آزمایشگاهی، از روشی كه در آن اندازه كلامپ‌ها به‌وسیله یك شعاع تأثیر معلوم كنترل می‌شود، استفاده شد. استفاده از این نوع كلامپ‌ها مشخص نمود كه نسبت مقاومت كششی به فشارشی به‌دست‌آمده از آزمایش‌های تك‌محوره و كشش از مقدار 5/0 (در حالت بدون كلامپ) به مقدار كمتر از 1/0 كاهش یافته و مقدار مقاومت كششی در نمونه‌های آزمایشگاهی با مقاومت فشارشی بالا تقریباً با مدل‌های عددی برابر می‌شود.

Ability of discrete element method to simulate initiation and propagation of cracks enables researchers to investigate different topics in the field of fracture mechanics, which is not possible with using finite element and boundary element methods. Study of micro-cracks and failure threshold in rocks with high compression strength help better understanding of brittle behavior under real conditions. PFC2D is based on discrete element method and its special features in modeling the propagation of cracks are compared with other numerical methods. The problems which researchers are faced with this software are mismatch in tensile strength and failure mode of numerical modeling in real samples with high compression strength. In this study, experimental results were used to calibrate numerical models. Petrographic thin sections and cubic samples of granite were prepared for SEM studies. Necessary information about the grain distribution and distribution of micro-cracks in rock samples with microscopic studies were obtained for using in numerical model. In addition, in this study, a clumping method was used. The clumps size is controlled by known influence radius to achieve correct failure pattern of models in accordance with lab samples. Using this type of clumping, showed that ratio of tensile to compressive strength decreases from a mount of 0.5 (without clumping) to less than 0.1 and the tensile strength in numerical models were almost equal to lab samples in high compressive strength.