تحليلي بر وضعيت رضايت‌مندي روستاييان از مسكن روستايي (مطالعه موردي: شهرستان روانسر)

An Analysis of the Villagers’ Satisfaction of Rural Settlements (Case Study: Ravansar County)

توسعه روستايي از عوامل مختلفي نشات مي گيرد كه يكي از آن‌ها مسكن مطلوب مي‌باشد. نواحي روستايي با توجه به ماهيت خود وابستگي زيادي به مسكن دارد. در اين نواحي، مسكن علاوه بر سرپناه بودن داراي كاركردهاي ديگري مانند محل نگهداري دام و انبار محصولات توليد شده و مكاني براي فعاليت هاي اقتصادي مانند فرآوري محصولات توليدي كشاورزي است. با توجه به اهميت مسكن روستايي، شناسايي عوامل موثر در ميزان رضايت‌مندي و نارضايتي سكونتي ساكنان، مي‌تواند در جهت تحليل وضع موجود سكونتي، تصميمات آينده به‌منظور ارتقاي سطح كيفي محدوده هاي سكونتي افراد و جلوگيري از تكرار نواقص در ساير مكان‌ها موثر واقع گردد. بنابراين با توجه به اهميت مسيله، هدف از پژوهش حاضر كه از نوع توصيفي ـ تحليلي است، بررسي و ارزيابي سطح رضايت روستاييان شهرستان روانسر و شناسايي عوامل موثر بر رضايت‌مندي آن‌ها از واحد مسكوني خود مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق حاضر را 5998 سرپرست خانوار كه در 143 روستاي شهرستان روانسر ساكن هستند، تشكيل مي دهد. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گيري چند مرحله اي و به‌وسيله فرمول كوكران، 180 نفر، انتخاب شد. در اين پژوهش، 18 روستا به‌عنوان روستاهاي هدف مورد مطالعه از بين 6 دهستان واقع در شهرستان روانسر انتخاب و پرسشنامه در بين سرپرستان خانوارهاي مورد مطالعه (180 نفر) توزيع گرديد. ابزار مورد مطالعه پرسشنامه اي بود كه روايي آن به‌صورت صوري و با استفاده از نظر كارشناسان و اساتيد دانشگاهي مورد تاييد قرار گرفت. به‌منظور سنجش ضريب اعتبار پرسشنامه آزمون پيش آهنگي انجام گرفت كه ضريب آلفاي كرونباخ آن بيش از 86/0 درصد بدست آمد. پس از جمع آوري اطلاعات ميداني تجزيه و تحليل آن‌ها در نرم افزار SPSS انجام گرديد. نتايج نشان داد رضايت‌مندي 6/40 درصد ساكنان روستايي شهرستان روانسر در سطوح كم و بسيار كم، 8/37 درصد در سطح متوسط و و 7/21 درصد در سطوح زياد و بسيار زياد واقع شده است. به طور كلي، نتايج آزمون t تك نمونه اي در سطح 95/0 درصد نشان داد سطح رضايت‌مندي در بين ساكنين محدوده مورد مطالعه در پايين تر از حد متوسط قرار دارد. همچنين نتايج نشان داد شش عامل بهداشتي، كالبدي، اقتصادي، تاسيسات، رفاهي و استحكام به طور كلي 88/80 درصد از كل واريانس متغيرها (عوامل موثر بر رضايت‌مندي روستاييان از مساكن خود) را تبيين مي نمايد. همچنين نتايج تست دانكن نشان داد كه دهستان‌هاي قوري قلعه و زالوآب به طور كلي به‌لحاظ سطح رضايت‌مندي روستاييان از مسكن خود يا واحد مسكوني كه در آن زندگي مي‌كنند، در بالاترين و پايين ترين سطح رضايت در بين دهستان‌هاي شهرستان روانسر قرار دارند.

Rural development originates from a variety factors and one of which is desirable housing. Rural areas are highly dependent on housing due to their nature. In these areas, houses, in addition to being a settlement, have other functions such as being a place for raising cattle and the related products and other economic activities (i.e. agricultural products). Given the importance of rural settlements, investigating the factors influencing habitants’ satisfaction and dissatisfaction can be helpful in analyzing current status of settlement, future decisions to enhance the quality of living areas and avoid a repeat of those defects in other places. Therefore, considering the importance of the research, the aim of the present study which is descriptive-analytical, is to examine the villagers’ satisfaction in Ravansar and investigate the factors that affect their settlement satisfaction. Statistical population consisted of 5998 householders in 143 villages of Ravansar County. Using the Cochran formula and through the multistage sampling method, 180 people were selected as the sample size. In this study, 18 villages as the target ones were selected from six Rural Districts located in Ravansar County and the questionnaires were distributed among the householders (n = 180). The instrument used was a questionnaire which its validity was confirmed superficially by the opinion of experts and university professors. A pilot test was conducted to assess the reliability coefficient of the questionnaires which its Cronbachʹs alpha coefficient was more than 0.86 percent. The collected field data were analyzed using SPSS. Data analysis indicated that %40.6 of rural residents of Ravansar County were of low level, %37.8 of moderate level, and %21.7 of high level of satisfaction. In general, one-sample t-test results at 0.95 percent showed that satisfaction level was lower than moderate in the area. The findings also indicated that 6 variables such as the economic, welfare, facilities, physical, health, and structural explains %80.88 of the total variance of variables (factors influencing their satisfaction with rural housing). Duncan test results showed that Ghori Ghale and Zalo Ab Rural Districts were the highest and lowest in terms of satisfaction level of rural housing or housing units in which they live among the Rural Districts of Ravansar County