برآورد فرسايش و رسوب با مدل WEPP در حوضه امامزاده عبداله، استان خوزستان

Erosion and sediment estimation, using WEPP model in Imamzadeh Abdollah watershed, Khoozestan province

مديريت منابع آب در قالب حوزه‌هاي آبخيز، يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي زيست‌محيطي بوده، فرسايش خاك به‌وسيله آب، يكي از فرآيندهاي غالب جغرافيايي براي بيش‌تر سطوح زمين در جهان است. امروزه پيشرفت فن‌آوري در نرم‌افزارهاي رايانه‌ايي و شناخت فرآيندهاي فرسايش و رسوب، امكان استفاده از انواع مدل‌هاي رياضي را فراهم نموده است. در اين تحقيق، به‌منظور شبيه‌سازي و پيش‌بيني ميزان فرسايش و رسوب در حوزه آبخيز امامزاده عبداله باغملك از مدلWEPP (نسخه 2006) استفاده شده است. مدل WEPP، جز مدل‌هاي تعييني و از نوع پارامتري پخشي است. در پژوهش حاضر، ايجاد فايل ورودي اقليم مدل به‌وسيله CLIGEN و برنامه BPCDG، تحت چهار فايل انجام پذيرفت. فايل‌هاي خاك و مديريت حوضه به‌كمك Excel و مدل EPIC تهيه و به‌عنوان ورودي به مدل داده شد؛ در نهايت با استفاده از عكس‌هاي هوايي، نقشه آبراهه‌ها، نقشه شيب، نقشه هيپسومتري و بهره‌گيري از نرم‌افزار Arcview3.3، تمامي پارسل‌هاي حوزه آبخيز براي مدل تعريف و مدل اجرا شد. خروجي‌هاي مدل در بخش فرسايش نشان داد كه مقدار متوسط فرسايش خاك كل حوزه آبخيز، 22.54 تن در هكتار و بار رسوب 3468.2 تن است كه اختلاف حدود نه درصدي را با مقادير اندازه‌گيري نشان مي‌دهد؛ ضمناً خروجي‌هاي مدل، به‌خوبي امكان شناسايي دامنه‌هاي حساس به فرسايش را فراهم كرد. بر اساس خروجي‌ها و نوع مديريت‌هاي حاكم بر دامنه‌ها، مي‌توان توصيه‌هاي حفاظتي، نظير اجراي قرق، شيوه‌هاي صحيح كاشت، ايجاد سازه‌هاي گابيوني، تراس‌بندي و احداث اپي در راستاي اتخاذ بهترين شيوه‌هاي مديريتي (BMPs) را اعمال نمود.

Water resources management is one of the most important environment challenges in watersheds. Loosing of soil caused by water erosion is one of dominant geographic processes over the most lands of the world. Nowadays, the feasibility of using mathematics models and advancement software technology has made available the quick recognition of erosion and sedimentation processes. In this study, the model of WEPP (version 2006) was provided for simulation and forecast of erosion and sedimentation in the study watershed. The WEEP model is a deterministic model with distributed parameters. In this research, watershed of Imamzadeh Abdollah of Baghmalek which lies in north-east of Khuzestan province is studied. Creation of a climate file is made available as an input file using the model of CLIGN and software of BPCDG as well as preparation of soil, basin management file using Excel and EPIC models. All the parcels of basin were defined for the model and executed using the aerial photos, drainage map, hypsometric map and software of Arc View (version, 3.3). Outputs of the model in the erosion section indicated average soil erosion which was some 22.54 tonha-1. Also, the sediment load was about 3468.2 tons, which indicated a difference of 9 percent in comparison with measured rates. Meanwhile, outputs of the model have well provided the feasibility of distinguishing sensitive hillsides to erosion. Based on outputs and ruling management on the hillsides, the protective recommendations like the proper ways for planting and gabion covering, building traces or groins in course of taking the best management practices were accomplished.