اثر كودهاي آلي حاوي اسيدهاي آمينه، بر كارايي نيتروژن مصرفي و خصوصيات كمي و كيفي چغندرقند

Effect of amino acid containing organic fertilizers on nitrogen use efficiency and qualitative and quantitative properties of sugar beet

به منظور بررسي اثرات كاربرد كودهاي آلي در افزايش كارايي نيتروژن و تغيير خصوصيات كمي و كيفي چغندرقند، آزمايشاتي طي دو سال زراعي 1387 و 1388 با استفاده از سه نوع كود آلي حاوي اسيدهاي آمينه در ايستگاه تحقيقاتي مهندس مطهري در موسسه تحقيقات چغندرقند انجام شد. عامل كود آلي حاوي اسيدهاي آمينه و تركيبي از آن ها با چهار سطح شامل شاهد (عدم مصرف كود الي)، هيومي فورته، هيومي فورته به علاوه فسنوترن و هيومي فورته به علاوه كادوستيم بودند كه در دو نوبت به فاصله 40 و 60 روز پس از كاشت و با غلظت يك در هزار مصرف شدند. سطوح عامل نيتروژن مورد بررسي در اين تحقيق، شامل چهار سطح، شاهد(بدون مصرف كود نيتروژن)، 30 درصد كمتر از حد بهينه، حد بهينه و 30 درصد بالاتر از حد بهينه بود. حد بهينه در اين آزمايشبراساس برري هاي انجام شده به ميزان 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار منظور شد. عوامل مورد بررسي بصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل نشان داد، در خاكي كه در عمق صفر تا 30 سانتي متري با داراي حدود 15 ميلي گرم در كيلو گرم خاك مي باشد. مصرف 100 كيلوگرم نيتروژن خالص، حد بهينه مصرف نيتروژن در مزرعه مي باشد در حد بهينه عملكرد ريشه و قند ناخالص به ترتيب حدود 71 و 1/10 تن در هكتار بود. از بين تيمارهايي كه با تيمار حداكثر مقدار قند توليد شده در يك گروه آماري قرار گرفتند، مي توان تيمار كاربرد 70 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار با هيومي فورته به علاوه كادوستيوم را نام برد(عملكرد ريشه و قند ناخالص به ترتيب حدود 5/74 و 11 تن در هكتار). هم چنين نتايج نشان داد كه استفاده از كودهاي آلي باعث افزايش كارايي نيتروژن مصرفي مي گردد. اما اين تركيبات نمي توانند بصورت كامل و صد در صد جايگزين مصرف نيتروژن گردند(عملكرد ريشه و قند ناخالص به ترتيب حدود 60 و 16/9 تن در هكتار). از آن جايي كه افزايش مصرف نيتروژن مي تواند اثرات مضر زيست محيطي را در بر داشته باشد مي توان با استفاده از كودهاي آلي مناسب با افزايش كارايي مصرف نيتروژن، مقدار مصرف آن را كاهش داد.

In order to study the effect of organic fertilizers application on increasing nitrogen efficiency and also quantitative and qualitative characteristics of sugar beet, a series of experiments were performed for two years (2008 and 2009) using three amino acid containing organic fertilizers at Motahari Research Station of Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Karaj, Iran. Four rates of organic fertilizers including control (no organic fertilizer), Humiforte, Humiforte + Fosnutren, and Humiforte + Kadostim which were applied twice with 40 and 60 days interval after sowing and one per mil concentration, and four rates of N fertilizer including control (no N fertilizer), 30% less than optimum (100 kg/ha), optimum, and 30% higher than optimum level were evaluated in factorial experiment based on randomized complete block design with four replications. Results showed that at 0-30 cm soil depth with 15 mg/kg N, 100 kg N level was the optimum level which resulted in 71 and 10.1 t/ha root and sugar yields, respectively. 70 kg/ha N level and Humiforte + Fosnutren organic fertilizer were placed in high sugar yield group (with 74.5 and 11 t/ha root and sugar yields, respectively). It was also shown that organic fertilizer application led to nitrogen efficiency improvement; however these compounds cannot be completely replaced by nitrogen fertilizer (with 60 and 9.16 t/ha root and sugar yields, respectively). Since N fertilizer application may have deleterious effects on environment, using appropriate organic fertilizers and consequently increased efficiency of nitrogen, may reduce N application.