بررسي ژيوشيمي و كاني‌شناسي مواد تشكيل دهنده گل‌فشان‌هاي حاشيه جنوب خاوري درياي مازندران و رسوبات بسترحاشيه دريا

Study of Mineralogy & Geochemistry of Mud Volcanoes in Southeast of Caspian Sea and Sediments of Caspian Sea Bed in its SE Margin

موادتشكيل دهنده گل‌فشان‌هاي واقع در بخش جنوب باختري درياي مازندران (كشور آذربايجان) با هدف پي‌بردن به خاستگاه شان از نظر روند تشكيل، كاني‌شناسي و ژيوشيمي مورد مطالعه قرارگرفته اند، ولي تاكنون گل‌فشان‌هاي منطقه گميشان با ديدگاه‌ كاني‌شناسي و ژيوشيمي بررسي نشده است اين پژوهش براي اولين بار با هدف پي‌بردن به خاستگاه آنها از گل‌فشان‌ها و رسوبات بستر حاشيه درياي منطقه مورد مطالعه نمونه‌برداري و بررسي شده است. نتايج ژيوشيمي وكاني‌شناسي نمونه‌هاي برداشته شده كه با روش‌هاي XRD,XRF,ICP تعيين اندازه آنيون‌ها انجام شده، نشان مي‌دهد كه كاني هاي اصلي سه گل‌فشان قارنياريق، نفتليچه و اينچه برون و رسوبات بستر دريا را كوارتز، كلسيت و آلبيت و كاني‌هاي فرعي آنها را عمدتاً هاليت، كاني‌هاي رسي نظير ساپونيت، ناتروليت و مسكوويت تشكيل مي‌دهند، بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت هر سه گل‌فشان خاستگاه مشتركي دارند. در ضمن نتايج آزمايش‌هاي انجام شده با نتايج آزمايش‌هايي كه در مورد گل‌فشان داش‌گيل (واقع دركشور آذربايجان) از نظر اندازه اكسيدها و عناصر با هدف مشابه انجام شده و شيمي درياي مازندران (خزر) كه از طرف پژوهشگران صورت گرفته، مقايسه شده است. از اين مقايسه مشخص شد كه گل‌فشان‌هاي مورد مطالعه منطقه از نظر عناصر Na, K, Ca, Al نسبت به گل‌فشان داش‌گيل و درياي خزر غني و از نظر Cl فقير است.

Geochemistry, mineralogy and mechanism of the mud volcanoes located in the southwestof the Caspian Sea (Azerbaijan country) have already been studiedwith aim of finding out theirorigin, but mud volcanoes of The Gomishanhaven’t been studied from thesepoints of view yet. In this research, mudof mud volcanoes and sea floor sediments forthe first time weresampled and studied to discover their origin. The results of mineralogical and geochemical studies, which carried out byXRD, XRF, ICP methodsshow that main minerals of the Qarnyaryq, Naftlycheh and Incheborun mud volcanoes and of sea floor sediments are quarts,calcite and albite and sub ordinaryminerals are mainly halite and clay minerals such assaponite,natrolite and muscovite.Therefore,it can be resulted that the three mud volcanoes have a common origin. The obtained results compared with present data from Dashgil mud volcano(Azerbaijan) and chemical characteristics of the Caspian Sea water.This comparison revealed that the elements of Na,K, Ca, and Al in these three mud volcanoes are richerand Cl element is poorerthan the Dashgil mud volcanoand the Caspian Sea.