كارآيي مداخله آموزشي مبتني بر تئوري مراحل تغيير به منظور ترك سيگار در بيماران مراجعه كننده به كلينيك‌هاي دندانپزشكي

Effectiveness of an educational intervention based on the trans theoretical model in order to smoking cessation in patients referred to dental clinics

  زمينه و هدف: ارتباط مستمر بيماران با دندانپزشكان، توانايی تشخيص عوارض اوليه مصرف تنباكو بر سلامت دهان و سلامت عمومی بدن، كلينيك‌های دندانپزشكی را تبديل به بستری مناسب برای ارايه مشاوره‌های ترك سيگار كرده است. هدف از اين مطالعه تعيين كارآيی مداخله آموزشی بر ترك سيگار در بيماران مراجعه كننده به كلينيك‌های دندانپزشكی با كاربرد مدل مراحل تغيير بود.   روش‌ بررسی : مطالعه حاضر يك پژوهش شبه تجربی بود كه در سال 1392 انجام شد. 40 بيمار سيگاری در درمانگاه‌های تخصصی در هر يك از گروه‌های مداخله و مقايسه پرسشنامه خود ايفای شامل سؤالات عمومی و دموگرافيك، مراحل تغيير، فرآيندهای تغيير، خودكارآمدی، توازن تصميم‌گيری قبل و بعد از 6 ماه آموزش را تكميل كردند. گروه مداخله 2 جلسه آموزشی به شيوه بحث گروهی به مدت 60 دقيقه را دريافت كرد. داده‌ها با آزمون‌های آماری كای اسكوئر، تی زوجی و مستقل، من ويتنی و ويلكاكسون آناليز شدند.   يافته‌ها: از حيث توزيع بيماران در مراحل تغيير (پيش تفكر، تفكر و آمادگی) بين گروه‌های مداخله (5/42، 35 و 5/22 %) و مقايسه (5/37، 35 و 5/27%) قبل از آموزش اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (55/0= P ). پس از آموزش در گروه مداخله به ترتيب 20 و 10 درصد بيماران مراحل اجرا و نگهداشت ترك سيگار را گزارش كردند (001/0> P ). بعد از آموزش شاهد افزايش ميانگين سازه فرايندهای تجربی، فرايندهای رفتاری، منافع و خودكارآمدی و كاهش ميانگين سازه هزينه‌ها در گروه مداخله بوديم (001/0> P ) .   نتيجه‌گيری : يافته‌ها نشانگر اثربخشی آموزش با استفاده از مدل مراحل تغيير در افزايش موارد ترك سيگار بيماران بود. لذا آشنايی دندانپزشكان با آموزش در قالب مدل مراحل تغيير به منظور ترك سيگار توصيه می‌شود.

  Background and Aims: Constant contact with dentists, the ability to diagnose early effects of tobacco use on oral health and general health has made the dental clinics to the appropriate place to provide smoking cessation counseling. The aim of this study was to determine the effectiveness of an educational intervention using Trans Theoretical Model (TTM) on the smoking cessation in patients attending dental clinics.   Materials and Methods: This study was a quasi-experimental study conducted in 2013. 40 patients in the experimental and control groups were completed self-administered questionnaire including general and demographic questions, change questionnaire stages, change scale processes, smoking cessation self-efficacy scale, decisional balance scale before and 6 after months educational program. The experimental group received two training sessions through group discussion for 60 minutes. Data were analyzed using Chi-square tests, independent T-test, Mann-Whitney and Wilcoxon tests.   Results: In terms of the patients distribution in the change stages (pre-contemplation, contemplation and preparation), there was no significant difference between the experimental (22.5, 35, 42.5%) and control groups (27.5, 35, 37.5%) before intervention (P = 0.55). However, 10 and 20 percent of patients in the experimental group was reported action and maintenance stage regarding smoking cessation after intervention (P<0.001). Results showed a significant increase in the mean score of experimental process of change, behavioral process of change, proc and self efficacy (P<0.001). Also, the mean score of cons constructs decreased significantly after education in the experimental group (P<0.001).   Conclusion: Results indicated that the educational intervention using the TTM to increase the patientsʹ smoking cessation rate was effective. Therefore, it is recommended that dentists have to become more familiar with TTM frameworks for smoking cessation.