نادرستي‌هاي عمده دربرگردان عربي تاريخ بيهقي

The Important Faults in Arabic Translation of Beihaghi History

مقصود از اين نوشتار، طبقه‌بندي، اصلاح، تصحيح و توضيح برجسته‌ترين اشتباه‌ها و غلط‌هايي است كه در ترجمه عربي تاريخ بيهقي به قلم يحيي الخشاب و صادق نشات رخ داده است. اين ترجمه بر اساس نسخه قاسم غني و علي‌اكبر فيّاض انجام پذيرفته است. ترجمه عربي تاريخ بيهقي به عنوان ترجمه تاريخي ـ كه از نظر ادبي و علمي در جهان، ممتاز شناخته شده ـ روشن است و از آنجا كه فهم درست متون فارسي به شناخت ادب و فرهنگ ايراني ياري مي‌رساند، اطمينان از ترجمه درست آن‌ها براي غير فارسي‌زبانان بر ايرانيان فرض است. از سوي ديگر، به سبب موضوع تاريخي و اجتماعي اين كتاب، صحّت ترجمه آن براي پژوهشگران عربي‌زبان امري مهم تلقّي مي‌گردد و نيز به همين سبب، براي خواستاران زبان و ادب پارسي كه زبان مادريشان عربي است، راهگشاست. در اين مجال مي‌كوشيم اين ترجمه را از ديدگاه‌هاي گوناگون بررسي كرده، اين بررسي را در چند محور «افزوده‌هاي مترجمان»، «كاسته‌هاي مترجمان»، «خطا در معادل‌يابي واژگان، اصطلاحات و عبارات»، «خطا در انتقال مضمون» پي مي‌گيريم. علاوه بر اين، پس از نقد هر نمونه، بر آنيم تا معادل مناسب‌تري براي آن پيشنهاد كنيم.

The purpose of this paper is classification, correction, and elaboration of the most outstanding mistakes and errors occurred in the Arabic translation of Beihaghi History by YahyaAlkheshab and SadeghNashat. This translation has been done based on the edition of GhasemGhani and Ali Akbar Fayaz. The Arabic translation of Beihaghi History as a historical document – which is considered outstanding from the literary and scientific point of view worldwide – is clear, and since the proper understanding of the Persian texts contributes to our knowledge of the Iranian literature and culture, it is indispensable for Iranians to assure the proper translation of those texts for non-Iranians. On the other hand, because of the historical and social subject of this book, its correct translation is considered necessary for Arab researchers. As a result, it is helpful for native speakers of Arabic interested in Persian language and literature. In this article, we have tried to investigate this translation from different points of view; we look into "translatorsʹ additions", "translatorsʹ reductions", "mistakes in finding lexical and idiomatic equivalents ", and "mistakes in content transmission". In addition, after reviewing each sample, we tried to suggest equivalents that are more suitable for them.