جايگاه امامت و ولايت در حديث سلسله‌الذهب

The Status of Imamate and Wilayah in Silsilat-uz-Zahab Hadith

حديث سلسله‌الذهب، از زبان حضرت علي‌بن موسي‌الرضا(ع) در سفر اجباري به‌سوي مامون، در نيشابور و به درخواست جمع كثيري از راويان و محدثان بيان شده است. چون در سلسله سند اين حديث تا رسول خدا(ص)، همه از اولاد آن حضرت و ايمه معصوم(ع) قرار هستند، در نزد اهل سنت به حديث «المسلسل بالاشراف» شهرت يافته است. اين حديث دو مطلب را بيان مي‌دارد: يكي اينكه توحيد الهي، دژ استواري است كه هر كس در آن وارد شود از هر نوع عذابي ايمن خواهد بود. ديگر اينكه شرط لازم براي ورود به آن دژ، مقام ولايت و معرفت به امامت است. اين نوشتار علاوه بر آن، به اهميت و حقيقت كلمه توحيديه و بررسي سندي آن مي‌پردازد و همچنين كلمه توحيد را از لحاظ ادبي بررسي مي‌كند. با توجه به اينكه راويان، آن حضرت را مي‌شناختند، اين سوال مطرح مي‌شود كه چرا حضرت رضا(ع) حديث را با سند متصل به رسول خدا(ص) نقل فرمودند؟ و اصولاً بين شرط و مشروط چه تناسبي مي‌تواند وجود داشته باشد؟ اين همان مسيله اساسي است كه نوشتار حاضر درصدد بيان آن است تا با روش كاملاً توصيفي و تحليلي به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود. حايز اهميت‌ترين مسيله، عبارت است از اينكه براي درك توحيد حق تعالي راهي جز امام معصوم(ع) وجود ندارد، پس راز بيان اين روايت در آن جمع، همين است كه بايد بين امام و خليفه يا حاكم تفاوت قايل شد

Silsilat-uz-Zahab Hadith is quoted from Imam Reza (AS), requested by agreat number of narrators while in Neyshabour on his way to Merv in a forced trip by Ma’moun. Since the chain of narrators in this hadith - from Imam Reza (AS) to the Prophet Muhammad (SAWA) - fully consists of infallible Imams, it is known as ‘Al-Musalsal Bi-l-Ashraf’ (narrated by a chain of the noble) among Sunnis. The hadith includes two points: first, it talks about Tawheed (God’s unity) as a MOSTAHKAM castle, which everyone enters will be safe against any divine punishment; second, entering the castle requires a condition that is the position of Wilayah and recognizing the Imamate. This article discusses the importance and truth about Kalimah Tawhidiyyah (La Ilaha Illa Allah) as well as the chain of narrators for the hadith. It also discusses the Kalimah Tawhidiyyah in terms of literary importance. Considering that the narrators in Neyshabour knew who Imam Reza (AS) was, it is worth of asking why Imam Reza (AS) narrated the hadith in a full chain of narrators ending to the Prophet Muhammad (SAWA). It is also worth of asking how the ‘condition’ and the ‘conditioned’ can be related. This is the very main question that this article is going to discuss. The article answers the questions in a descriptive, analytical method. The main answer to these questions is that there is no way to understand Tawheed other than through an infallible Imam. Therefore, the reason behind narrating this hadith for those people in Neyshabour is that one should differentiate between an infallible Imam and a caliph or a governor.