مقايسه روش‌هاي شيب و انحنا براي برآورد حداقل جريان زيست‌محيطي رودخانه به روش هيدروليكي

Comparison of the slope and curvature techniques for estimation of the minimum environmental flow of river using hydraulically method

برآورد و تخصيص جريان زيست‌محيطي، موثرترين رويكرد براي جلوگيري از اثرات منفي تنظيم جريان‌هاي سطحي بر اكوسيستم‌ها است. روش محيط خيس شده از روش‌هاي مفيد در اين زمينه است. آنچه در اين روش مهم است، تعيين نقطه بحراني در منحني دبي- محيط خيس شده است كه همچنان ابهاماتي دارد. در اين مقاله حداقل جريان زيست‌محيطي رودخانه خيرآباد با متوسط جريان سالانه (AAF) 34 مترمكعب بر ثانيه با روش محيط خيس شده براساس دو روش شيب و انحنا براي تعيين نقطه بحراني محاسبه شده است. نتايج نشان مي‌دهد روش شيب همواره مقدار بيشتري نسبت به روش انحنا به دست مي‌دهند. نتايج روش‌هاي شيب و انحنا به طور متوسط به‌ترتيب جرياني برابر با 2/5 و 0/2 متر‌مكعب بر ثانيه را به دست دادند. با مقايسه نتايج حاصل از دو روش با محدوده قابل قبول جدول تنانت (AAF 10-30%) مشخص شد كه نتايج روش شيب (AAF 3/15%) در اين محدوده قرار مي‌گيرد ولي نتايج روش انحنا (AAF 6%) خارج از محدوده قابل قبول است. با توجه به اين نتايج روش انحنا نمي‌تواند انتخابي مناسب براي تعيين نقطه بحراني در منحني باشد و در اين زمينه روش شيب مقادير قابل قبولي درپي دارد.

Estimation and allocation of environmental flow are the most effective approach to avoid the negative effects of the regulation of surface flows on the ecosystems. One of the useful approaches in this field is the wetted perimeter method. Determination of critical point in the P-Q curve is an important issue in this method, which is still associated with ambiguity. In this paper, the minimum environmental flow of Kheyr-Abad River, with the average annual flow (AAF) of 34 m3/s, is calculated using the wetted perimeter method based on the slope and curvature techniques for determining the critical point. The results indicated that the slope technique always gives higher values than curvature technique. The calculated values for flow using the slope and curvature techniques were equal to 5.2 and 2.0 m3/s, respectively. By comparing the results of both techniques with the acceptable range of Tennant’s table (10-30 percentʹs of AAF), it is specified that the results of slope method (15.3% of AAF) are located in this range, while the results of the curvature technique (6.0% of AAF) don’t lie in the acceptable range. The results indicated that the curvature technique cannot be a suitable choice for determining the critical point in the curve