ساختار تحليل زباني نظريات فلسفي ملاصدرا

The Linguistic Analysis Structure of Mulla Sadraʹs Philosophical Theories

در اين مقاله با به‌كارگيري روش تحليل زباني در بررسي آراي فلسفي ملاصدرا، نشان داده شده است كه الگوي زباني واحدي را مي­توان بر تمامي نظريات فلسفي وي منطبق كرد. بدين منظور بر اساس دو نظريه زباني در مورد ساختار معنايي لفظ مشتق، نشان داده شده است كه هنگامي كه وي نظام فلسفي خويش را بيان مي­كند، نظريات فلسفي وي با الگوي زباني بساطت معنايي مشتق انطباق دارد و هنگامي كه بر مبناي قوم به دفاع از نظريات خويش مي­پردازد، از الگوي زباني تركب معنايي مشتق استفاده مي­كند. الگوي زباني ارايه‌شده در اين مقاله، بر آراي فلسفي ملاصدرا در مباحث زير تطبيق داده شده­اند: پاسخ به اشكال اعتباري بودن وجود، موضوع حركت، اتحاد عاقل و معقول. همچنين نشان داده شده است كه اگر نخست نظريه زباني بساطت مشتق را بپذيريم و سپس به سراغ مباحث فلسفي برويم، در پذيرش نظريات فلسفي ملاصدرا نيازمند دليل نخواهيم بود. همچنين براي مخالفت با نظريات فلسفي ملاصدرا حتماً بايد به نظريه تركب معنايي مشتق قايل باشيم.

The present paper, through the linguistic analysis of Mulla Sadraʹs philosophical views, has shown that a single linguistic model can be applied to the analysis of all his philosophical views. To this end, based on two linguistic theories regarding the semantic structure of derivation, it is illustrated that Mulla Sadra’s philosophical views conform to the linguistic model of semantic simplicity of derivation when he expresses his philosophical system, and it conforms to the linguistic model of semantic complexity of derivation when he defends his theories based on dominant majority views. We have applied the linguistic model proposed in this study to some Mulla Sadra’s philosophical views, namely, answering the problem of the contingency of existence, the subject of motion, and the unity of intelligent and intelligible (ittihad al-aqil wa al-maʹqoul). It is also argued that if we presume the linguistic model of semantic simplicity of derivation, we need no reason to approve the philosophical theories of Mulla Sadra. But, to object his philosophical theories, we should presume the linguistic model of semantic complexity of derivation.