اقتصاد نوآور : الگويي جديد براي تحليل و سياستگذاري توسعه علوم، فناوري و نوآوري

Innovative Economy: A New Model for Science, Technology and Innovation Analysis and Policy Making

براي بيش از پنج دهه عمده الگوهاي تحليل و سياستگذاري علوم، تكنولوژي و نوآوري از اقتصاد تكاملي شكل گرفته و توسعه يافته‎اند. از زمان طرح مفهوم نوآوري و تغيير تكنولوژي توسط شومپيتر در دهه 1940 تاكنون، تقريباً پنج الگوي اصلي براي تحليل و تبيين نظام نوآوري و سياستگذاري توسعه تكنولوژي توسعه يافته كه «كارآفريني مبتني بر تجربه» اولين و ساده‎ترين آنها و «ارتباط سه جانبه دانشگاه، صنعت و دولت» پيچيده‎ترين و جديدترين آنها بوده‎ است. اين الگوها با تاكيد بيش از اندازه بر نهادهاي ملي ، از نقش عامل انساني و سازكارهاي بازار در توسعه دانش و كارآفريني و نوآوري مبتني بر دانش را ناديده گرفته‎اند. اين در حالي است كه در عصر حاضر كه به عصر دانايي مشهوراست، انسانهاي يادگيرنده، نوآور و خردمند اساس شكل‎گيري و ايجاد نهادهاي جديداند. بر اين اساس، در اين مقاله سعي شده است از چشم‎انداز اقتصاد مبتني بر دانش الگوي جديدي مبتني بر عامليت انساني و سازكار بازار به عنوان ابزاري براي تحليل و سياستگذاري علوم، تكنولوژي و نوآوري در ايران ارايه شود. در اين الگو كه اقتصاد نوآور ناميده مي‎شود، عاملان انساني (خانواده يادگيرنده و سرمايه داران انساني) و نهادهاي اقتصادي (بنگاه دانش ، بنگاه مبتني بردانش ، نهادهاي مالي و دولت) در چارچوب بازارهاي خدمات آموزش‎عالي، سرمايه انساني، ايده، سرمايه خطرپذير، اعتبارات سرمايه انساني و كالا و خدمات موجب توسعه دانش و كارآفريني و نوآوري مبتني بر دانش مي‎شوند.

For more than five decades, principal models for analysis and policy making in science, technology and innovation have been formed and developed from evolutionary economics. Since Schumpeter defined the concepts of innovation and technology change in 1940s, five main models have been developed for analysis of innovation system and technology development policy making. "Experience-based entrepreneurial" is first and simplest, and "Triple Helix of University-Industry-Government Relations" is recent and most complex among those. These models more concentrate on national institutions and ignored role of human factor and market mechanism in knowledge development, and knowledge-based entrepreneurial and innovation. While, in the present era that is called knowledge era; learners, innovators and wise individuals are principal factors in constructing and creating new institutions. In this paper an attempt has been made to develop a new model of knowledge-based economy perspective as a tool for science, technology and innovation analysis and policy making in Iran. In this model that is called innovative economy is based on human agent and market mechanism. In this model, human agents (learner household and human capitalists) and economics institutions (knowledge firms, knowledge-based firms, financial institutions and government) in framework of higher education market, human capital market, idea market, capital venture market and other market, develop knowledge and knowledge–based entrepreneurial and innovation. Keywords: Innovative Economy, Innovation System, National Innovation System and Triple Helix of Innovation.