عوامل و مؤلّفه‌هاي بنيادي تدريس اثربخش در آموزش عالي از ديدگاه دانشجويان و اعضاي هيأت‌علمي دانشگاه كردستان

The Fundamental Components of Effective Teaching in Higher Education from the Perspective of Students and Faculty Members at University of Kurdistan

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل و مؤلّفه‌های تدریس اثربخش به‌منظور فراهم آوردن یك چهارچوب فراگیر برای مقوله‌های بنیادی تدریس اثربخش ازنظر اعضای هیأت‌علمی و دانشجویان دانشگاه كردستان بود. در انتخاب نمونه آماری با استفاده از رویكرد كمّی و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای، نمونه‌ای شامل 383 دانشجو و 156 عضو هیأت‌علمی در نیمسال دوم سال تحصیلی 1391 در دانشگاه كردستان انتخاب و مطالعه شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای پژوهشگرساخته بر اساس مؤلّفه‌های رایج در پیشینه و پژوهش‌های موجود بود كه ضریب پایایی آن در مطالعه اولیه، 91/0 بر اساس آلفای كرونباخ محاسبه شد. داده‌ها به‌وسیله تحلیل عاملی اكتشافی با روش مؤلّفه‌های اصلی تحلیل شدند. نتایج نشان داد كه عوامل و مؤلّفه‌های اساسی تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان، شامل مهارت‌های آموزشی، ارزیابی نظام‌مند و منش فردی بودند. این عوامل و مؤلّفه‌ها ازنظر اعضای هیأت‌علمی متفاوت بودند. آن‌ها علاوه بر مهارت‌های آموزشی و منش‌ فردی، خصوصیات اخلاقی و عوامل ارتباطی را به‌عنوان دو مؤلّفه مهم دیگر تدریس اثربخش در آموزش عالی برشمردند. با تركیب داده‌های هر دو گروه، تجربه اعضای هیأت‌علمی به‌عنوان مؤلّفه دیگری از تدریس اثربخش شناسایی شد.

The aim of this study was discovering and classifying the fundamental components of effective teaching in higher education. In fact, its main purpose was to identify the components of effective teaching as well as providing a framework for effective teaching from the perspective of faculty members and students at University of Kurdistan. Using a quantitative approach and stratified sampling, a sample consisting of 383 students and 156 faculty members was selected and studied at University of Kurdistan in 2012. The research instrument for collecting the data was a researcher-made questionnaire, embedded in the existing literature and previous research. The data was analyzed with exploratory factor analysis, using principal component analysis as the extraction method. The results indicated that the fundamental components of effective teaching from the students’ viewpoint were instructional skills, systematic assessment, and personal attributes. These factors were different form the faculty members’ perspective. In addition to instructional skills and personal attributes, they stated that ethical features and relationship with the students are two other important factors of effective teaching in higher education. Mixing the data from both groups, we found that effective teaching had another fundamental component called the faculty members’ experience.