مقايسهاي بين وجود و ماهيت صدرايي با نومن و فنومن كانتي

A Comparative Study of Molla Sadra’s ‘Existence’ and ‘Essence’ and Kant’s ‘Noumenon’ and ‘Phenomenon’

چكيده ميدانيم تاثيرگذارترين فيلسوفان شرق و غرب در قرون اخير به ترتيب ملاصدراي شيرازي و كانت فيلسوف مشهور آلماني است، طوري كه در هر حوزه، اكثر قريب به اتفاق فيلسوفان متاخر، يا در مسير شرح يا در طريق نقد بخشي از آثار و افكار ايشان قلم زدهاند. هر يك از اين دو فيلسوف براي خود اصول و اصطلاحات ويژهاي داشتهاند كه بعضي از آنها قابليت مقايسه با يكديگر را دارند. نوشتار پيش رو به دنبال مقايسه «وجود و ماهيت» صدرايي با «نومن و فنومن» كانتي است. در اين خصوص، ابتدا سه تفسير از هر يك از اين زوج مفاهيم ارايه گرديده و سپس شباهتها و تفاوتهاي آنها مورد بحث قرار گرفته است. در ضمن بيان تفسيرهاي گونهگون از وجود و ماهيت صدرايي، به اقسام حيثيت تقييديه توجه ويژهاي شده و پيرامون تفاسير متعدد از نومن و فنومن كانتي، بر دو نگاه معرفتشناسانه و روانشناسانه تاكيد رفته است.

Abstract It is commonly accepted that most influential philosophers of recent centuries in the east and the west are Molla Sadra-ye-Shirazi, and Kant, the renowned German philosopher, respectively. The evidence for this claim comes from the fact that, in any field, all succeeding philosophers have either made descriptive annotations or critical commentaries on their works. Each of these two philosophers have their own special principles and terminology of which some are comparable. The present article is an attempt to ??compare and contrast Sadra’s “existence” and “essence” with Kant’s “noumenon” and “phenomenon”. To this end, first three interpretations of the corresponding pair of conceprts are presented, followed by a discussion on their similarities and differences. In interpeting Sadra’s existence and essence, special attention is paid to “aspects” and from among the numerous interpetion of Kant’s nouemenon and phenomenon, the psychological and epistemological interpations are emphasized.