رديابي تيپ‌هاي شيميايي تريكوتسين در جدايه‌هاي قارچ Fusarium graminearum در گندم‌هاي استان سيستان و بلوچستان

Detection of Trichothecene Chemotypes of Fusarium graminearum Isolates in Wheats of Sistan va Baluchestan Province

قارچ Fusariumgraminearumعامل مهم بيماري فوزاريوز سنبله گندم در سرتاسر جهان است. اين قارچ مجموعه­اي از تريكوتسين­ها از قبيل دي­اكسي نيوالنول (DON)، نيوالنول (NIV)، را توليد مي­كند كه براي سلامتي انسان و حيوان مضر هستند. به‌منظور رديابي ژن­هاي موثر در توليد تريكوتسين­ در جدايه­هاي­Fusarium graminearum در استان سيستان و بلوچستان، نمونه‌گيري از مزارع گندم در سال‌هاي زراعي 1390-­1389 انجام گرفت. پس از كشت و خالص­سازي نمونه­ها، با استفاده از كليدهاي شناسايي معتبر براي گونه‌هاي فوزاريوم، 293 جدايه فوزاريوم متعلق به هشت گونه فوزاريوم جداسازي و شناسايي شد. از بين جدايه­هاي شناسايي شده فوزاريوم، گونه F.graminearum بيشترين فراواني (8/68%) را در بين گونه­هاي ديگر داشت. پس از شناسايي مورفولوژيكي جدايه‌هاي F.graminearum، تعداد 168 جدايه با استفاده از جفت آغازگرهاي اختصاصي (Fg16F/Fg16R) اين گونه شناسايي تكميلي شده و مورد تاييد قرار گرفتند. در اين جدايه­ها، وجود سه ژن Tri13، Tri5 و Tri7 با استفاده از روش PCR و آغازگرهاي اختصاصي اين ژن­ها رديابي شد. دو تيپ شيميايي NIV و DON در بين جدايه­هاي F.graminearum با جفت آغازگرهاي اختصاصي اين ژن­ها شناسايي شد. نتايج واكنش­ PCR با آغازگرهاي اختصاصي نشان داد كه تمام جدايه­هاي آزمايش شده واجد ژن­هاي موثر در توليد تريكوتسين مي­باشند. بنابراين رديابي ژن­هاي موثر در توليد تريكوتسين با استفاده از جفت آغارگرهاي اختصاصي مذكور مي­تواند در تعيين جدايه‌هاي فوزاريوم توليدكننده تريكوتسين جايگزين روش­هاي شيميايي پرهزينه و زمان­بر گردد.

Fusarium graminearum is one of the most important causes of wheat scab in different part of the world. This fungus is able to produce widespread Trichothecene mycotoxin such as Nivalenol and Deoxynivalenol which are harmful for both human and animals. The wheat ear samples were collected from wheat fields in Sistan and Baluchestan province. Sampling was performed during 2011-2012. The fungal isolates were separated, purified , then identified using various keys for Fusarium spp. and 293 isolates of Fusarium species belonging to eight species were isolated and identified. Among the identified isolates, F. graminearum showed the highest frequency (68.8%) compared to other species.When the isolates of F. graminearum were morphologically identified, 168 isolates were chosen using species-specific primer pairs (Fg16F/Fg16R). In these isolates, the presence of three genes: Tri13, Tri5 and Tri7 were detected by using PCR and specific primers for the genes. The two NIV and DON chemotype was detected among isolates of F. graminearumusing specific primers. The results of PCR reaction with specific primers showed that all tested isolates possess the genes involved in production of trichothecene. Therefore, the detection of genes involved in trichothecene production using species-specific primers to determine Fusarium isolates producer trichothecene could alternative the chemical expensive and time procedure.