بررسي رابطه بين دو عامل حق‌الزحمه‌ حسابرسي و تغيير حسابرس با تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي شركت‌هاي دارويي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار

Investigating the Relationship between Auditor Change and Audit Fee with Audit Report Lag of Pharmaceutical Companies Listed on the Tehran Stock Exchange

مقدمه: تاخير در ارايه گزارش حسابرسي به‌طور مستقيم بر كارايي حسابرسي و به‌موقع‌بودن اعلام سود موثر است. هم‌چنين، زمان ارايه گزارش حسابرسي يكي از عامل‌هاي مهم در تعيين به‌موقع بودن گزارشگري مالي شركت‌ها است. بنابراين، بررسي عامل‌هاي موثر بر تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي ضروري به نظر مي‌رسد. روش پژوهش: در اين پژوهش رابطه بين حق‌الزحمه‌ حسابرسي و تغيير حسابرس با تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي 17 شركت دارويي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زماني 1391-1386 مورد آزمون قرارگرفته است. براي بررسي روابط بين متغيرها از روش رگرسيون چندگانه و نرم‌افزار Eviews نسخه 8 استفاده شده است. يافته‌ها: به‌طور متوسط شركت‌هاي مورد بررسي، 58 روز بعد از پايان سال مالي با انحراف معيار 20 روز گزارش حسابرسي خود را ارايه كرده‌اند. هم‌چنين، بيش‌ترين ميزان تاخير در ارايه گزارش حسابرسي 113 روز و كم‌ترين آن 23 روز است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه همه موسسات حسابرسي قبل از تمام‌شدن مهلت مقرر شركت‌ها براي ارايه گزارش‌هاي مالي (4 ماه پس از پايان سال مالي) گزارش حسابرسي خود را ارايه كرده‌اند. نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از آزمون فرضيه‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه تغيير حسابرس با تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي رابطه معناداري ندارد اما حق‌الزحمه‌ حسابرسي با تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي رابطه مثبت و معناداري دارد. واژه‌هاي كليدي: تاخير در ارايه‌ گزارش حسابرسي، تغيير حسابرس، حق‌الزحمه‌ حسابرسي.

Introduction: Audit report lag is directly associated with audit efficiency and timely announcement of earnings. Moreover, the time of audit report is one of the important factors in determining the timeliness of corporate financial reporting. So, it seems necessary to investigate the effective factors in audit report lag. Method: In this research, the relationship between auditor change and audit fee with audit report lag has been examined in 17 Pharmaceutical companies listed on the Tehran Stock Exchange during 2008-2013. In order to investigate the relationship between variables, multiple regression model and Software Eviews Version 8 have been used. Results: On average, the studied companies have issued their audit report 58 days after fiscal year with a standard deviation of 20 days. Also, the maximum audit report lag is 113 days and its minimum lag is 23 days. It shows that all audit firms have published their audit reports before expiring the deadline for submission of financial reports (4 month after fiscal year). Conclusion: The results derived from testing the research hypotheses indicate that there is no significant relationship between auditor change and audit report lag, but there is a significant and positive relationship between audit fee and audit report lag. Keywords: Auditor Change, Audit Fee, Audit Report Lag.